نام درس: مالي1(درس پايه)
1401/08/26 13:44فصل قبل
سرفصل: آشنايي با مفاهيم مديريت مالي
نمونه 14- مطلب درسي: تعريف مديريت مالي
مديريت مالي عبارت است از مديريت بر منابع و مصارف سرمايه به گونه اي که ثروت صاحبان سرمايه (سهامداران) به حداکثر برسد.[1]
سرمايه در حقيقت به مثابه خوني است که در رگ هاي هر سازمان جاري است، بنابراين همان طور که توزيع خون در بدن بايد بسيار حکيمانه باشد، و در جاي خود صرف شود، در سازمان هم همين ضرورت حکمفرماست. و اين در گرو يک مديريت صحيح است تا از افراط و تفريط در اين مسئله که منتهي به متضرر شدن سازمان ميشود، جلوگيري شود.
خداوند تبارک و تعالي در آيه 5 سوره نساء ميفرمايد: «وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامًا ً»[2]؛ اموال خود را، که خداوند وسيله قوام زندگي شما قرار داده، به دست سفيهان نسپاريد.[3]
با توجه به آيه 57 سوره نساء مال، خاصيت قوام بخشي به فرد و جامعه دارد، و اين در صورتي است مال و سرمايه در جاي خود صرف شود، در اين صورت مي‌تواند ثروت پديد آورد و در همه‌ي بخشهاي اقتصاد ارزش افزوده ايجاد کند و نابسامانيها را سامان بخشيده و رفاه همگاني را گسترش دهد.
در احاديث نيز آمده است: «کمال جوانمردي به اين است که انسان مال خويش را سودآور کند» به همين خاطر، مالي را که عامل توليد ثروت است، نبايد به سفيهان سپرد[4].
از مهم ترين وظايف مديران مالي نيز تامين مالي است. شرکت ها هنگام تصميم گيري به منظور تامين مالي، سرمايه گذاري و افزايش ثروت صاحبان سهام بايد عوامل خارجي نظير محيط اقتصادي را در نظر بگيرند.[5]
محيط اقتصادي و نظام مالي ايران بر شرع مقدس اسلام پايه ريزي شده و از آنجا که خداوند، بيع و مبادلات را حلال کرده و ربا را حرام شمرده است، بنابراين توجه به دستورات اسلامي در زمينه امور مالي بويژه حرمت ربا در تأمين مالي ضروري محسوب ميشود.[6]
براي مطالعه بيشتر:
با توجه به آموزههاي فراوان ديني که دنيا و امور مادي را نکوهش ميکند، زندگي دنيا و امکانات اين جهاني را پوچ ميداند و همگان را به سوي حيات واقعي فرا ميخواند، ممکن است برخي چنين تصور کنند که دارايي و ثروت در ذات و حقيقت خود پليد است و انسان را از آخرت باز ميدارد؛ بنابراين بر اين باور باشند که برخورداري از امکانات دنيا و توانمندي مالي به سقوط معنوي انسان ميانجامد. آيه «قواميت مال» اين نگرش را به شدت رد ميکند، و مال را عامل بقا و ارتقاي کيفيت زندگي ميشناساند که بدون آن ممکن است دين و ايمان آدمي نيز به خطر افتد و نتواند از عهده وظايف ديني خود برآيد.
با اين ارزيابي، قرآن کتابي همه جانبه است که نسبت به امور دنيوي انسان اهمال نورزيده و از کنار آن بي تفاوت عبور نکرده است. و راهنمايي هاي آن هم در بالاترين سطح و در چارچوب تأمين سعادت آخرت و دنيا توأمان بيان شده است. به تعبير ديگر قرآن دنيا و آخرت را در عرض هم نمي داند، بلکه در طول هم معرفي کرده است به همين خاطر در مدينه فاضله اي که با ظهور امام زمانf محقق مي گردد کسي فقيري پيدا نمي کند تا به او کمک اقتصادي کند.
احاديث فراواني مويد اين اصل قرآني هستند که در آن مال و ثروت با انگيزه الهي از بزرگترين نعمتها به شمار آمده است؛ و تلاش در اين مسير به منظور تأمين نيازهاي مالي و بي نيازي از غير، همتاي جهاد در راه خدا معرفي شده است، به گونه اي که هرکس در اين راه از دنيا برود، شهيد است.
فقط نکته مهم آنست که بر اساس آيه 24 سوره توبه نبايد مال و کسب وکار را از خدا، پيامبر خدا و جهاد در راه خدا دوست تر داشت.
[1]. مديريت مالي، دکتر احسانه نظري، ص16
[2]. (نساء/5)
[3]. مراد از سفاهت در اصطلاح ديني سبُک عقلى و کم خردى نسبت به حفظ مال است. در فقه به کسى سفيه گويند که فاقد صلاحيت لازم براي حفظ مال است و در نتيجه اموال خود را در امور غيرعقلانى مصرف کرده و آنها را به هدر مى‌دهد، در معاملاتش مصلحت انديشى ندارد، به راحتى فريب مى‌خورد و در به دست آوردن مال و هزينه کردن آن، شيوه و روش عاقلانه اي ندارد.
[4]. «اسْتِثْمَارُ الْمَالِ تَمَامُ الْمُرُوَّة»(تحف العقول، ص390)
[5]. مديريت مالي، ريموند پي. نوو ترجمه جهانخاني، 1389.
[6]. «أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا»(بقره: 275)