پیوست 1: مقایسه دروس رشته شهرسازی در ایران و جهان

1401/07/19 10:02
فصل قبل

در تمامی دوره­های تحول دانش شهرسازی از 1900 به بعد، تفکر مادی­گرا جریان­ برنامه­ریزی را هدایت می­کند و حتی شعار توجه به مباحث اجتماعی نیز در غلبه مادی­گرایی اقتصادی رنگ می­بازد. محور نظریات برنامه­ریزی، مادی­گرایی و توجه به اصالت اقتصاد است.

در جدول 4، 5 و 6 کلیه دروس پایه، تخصصی و برخی از دروس اختیاری بر اساس آخرین مصوبه شورای عالی آموزشی وزارت علوم با دروس مرتبط با رشته شهرسازی، در ۱۰ دانشگاه معتبر دنیا موردبررسی قرارگرفته است. این جدول، گویای آن است که در بیشتر دانشگاه­های دنیا رشته­ای تحت عنوان شهرسازی وجود ندارد و اکثراً در قالب مطالعات شهری و برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای به آن پرداخته می­شود.

جدول 4- دروس پایه مشترک رشته شهرسازی در دانشگاه‌های ایران و 10 دانشگاه برتر دنیا

 

دروس پایه

عنوان دروس دانشگاه‌های ایران

مبانی شهرشناسی

درک و بیان محیط شهری

بیان معماری

ریاضیات

فیزیک

هندسه و ترسیم

نقشه‌برداری

جغرافیای شهری

جامعه‌شناسی

اقتصاد شهری

آمار و احتمالات

دانشگاه ام آی تی آمریکا

*

 

 

 

 

 

*

 

*

*

 

امپریال کالج لندن

 

 

 

 

 

 

 

 

*

*

 

دانشگاه استنفورد

*

*

 

 

 

 

 

 

*

*

*

دانشگاه برکلی

*

 

 

 

 

 

 

 

*

*

*

موسسه فناوری جورجیا

 

 

 

 

 

 

 

 

 

*

 

دانشگاه براون

*

 

 

 

 

 

 

 

*

*

*

دانشگاه منچستر

 

 

 

 

 

 

 

 

*

*

 

دانشگاه آریزونا

 

 

 

 

 

 

 

 

 

*

 

دانشگاه وین اتریش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

دانشگاه اشتوتگارت آلمان

 

 

 

 

 

 

 

 

*

 

 

 

 

جدول 5- دروس تخصصی مشترک رشته شهرسازی در دانشگاه‌های ایران و 10 دانشگاه برتر دنیا

 

دروس تخصصی

عنوان دروس دانشگاه‌های ایران

برنامه‌ریزی منطقه‌ای

برنامه‌ریزی بافت‌های فرسوده و تاریخی

کارگاه شهرسازی

تحلیل فضای شهری

تاریخ شهر و
شهرسازی در جهان

تاریخ شهرهای ایرانی

روش‌های برنامه ریزی شهری

روش‌های طراحی شهری

روش تحقیق

حمل و نقل شهری

مسکن

تأسیسات شهری

پروژه

دانشگاه ام آی تی آمریکا

 

 

*

 

*

*

*

*

 

 

 

*

*

امپریال کالج لندن

*

 

*

*

*

*

*

*

 

*

 

 

 

دانشگاه استنفورد

 

*

*

 

*

*

*

*

 

 

*

*

 

دانشگاه برکلی

 

 

*

 

 

*

*

*

*

*

*

 

 

موسسه فناوری جورجیا

 

 

 

 

*

 

*

 

 

*

 

 

 

دانشگاه براون

 

 

 

 

*

*

 

 

*

 

 

 

 

دانشگاه منچستر

 

 

 

 

 

 

 

 

*

 

 

 

*

دانشگاه آریزونا

 

 

*

 

 

 

*

*

 

*

*

*

 

دانشگاه وین اتریش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

دانشگاه اشتوتگارت آلمان

*

 

*

 

 

 

*

 

*

 

 

 

*

جدول 6- برخی از دروس اختیاری مشترک رشته شهرسازی در دانشگاه‌های ایران و 10 دانشگاه برتر دنیا

 

دروس اختیاری

عنوان دروس دانشگاه‌های ایران

گرافیک

حقوق شهری

کاربرد رایانه

مبانی
مدیریت شهری

اثرات توسعه بر
محیط زیست

بوم شناسی

دانشگاه ام آی تی آمریکا

 

*

 

*

*

 

امپریال کالج لندن

*

 

 

*

*

 

دانشگاه استنفورد

 

*

*

 

 

 

دانشگاه برکلی

 

*

*

 

*

*

موسسه فناوری جورجیا

 

 

*

 

 

 

دانشگاه براون

 

 

*

 

 

 

دانشگاه منچستر

 

 

 

 

*

 

دانشگاه آریزونا

 

 

*

*

 

 

دانشگاه وین اتریش

 

 

 

 

 

 

دانشگاه اشتوتگارت آلمان

 

 

 

 

 

 

با توجه به جداول ارائه شده، دروس پایه مصوب رشته شهرسازی در دانشگاه­های ایران با ۱۰ دانشگاه ذکرشده قابل‌مقایسه نیست یعنی به نظر می­رسد در دانشگاه­های دنیا توجه به دروس تخصصی، (عمدتاً عملی و نظری) این رشته بیشتر است. در مقابل جدول 7 نشان­دهنده دروس غیرمشترکی[1] است که در دانشگاه­های ایران به آن پرداخته نشده است.

جدول 7- دروس غیرمشترک دانشگاه‌های آمریکا و اروپا در مقایسه با ایران

دانشگاه استنفورد

امپریال کالج لندن

دانشگاه ام آی تی

سمینار کارآموزی آماده‌سازی مبتنی بر جامعه

ساخت شهرها

علم و هنر مذاکره

طبقه شهری

طرح توسعه: بازسازی

مقدمه‌ای بر توسعه بین‌المللی

فرهنگ شهری در چشم‌انداز جهانی

توسعه املاک و مستغلات

تنظیم مواد شیمیایی، تابش و بیوتکنولوژی

کشاورزی شهری در جهان درحال‌توسعه

برنامه‌ریزی و قانون املاک

آزمایشگاه توسعه

قدرت سیاسی در شهرهای آمریکا

خیابان شهری امروز: چشم‌اندازها و چالش‌ها

توسعه و شهری شدن

مفاهیم و مهارت‌های تحلیلی برای بخش اجتماعی

سلسله‌مراتب جاده و خیابان

برنامه‌ریزی جدید جهانی تخصصی

شهرهای پایدار

مفاهیم طراحی ـ ایجاد عدالت بین نیازهای رقابتی

ارزیابی پروژه در کشورهای درحال‌توسعه

جنبش‌های اجتماعی، هیپ‌هاپ و قهرمانان در شهر: از گرینزبورو به فرگوسن

محیط عابر پیاده

قانون، جابجایی‌های اجتماعی و سیاست‌های عمومی: تجربه‌های بین‌المللی و مقایسه آن‌ها

بورس تحصیلی عمومی و تغییر اجتماعی

تسهیلات برای گروه‌های با جابجایی و تحرک محدود (گروه‌های خاص: سالمند، کودک، معلول و ...)

آزمایشگاه توزیع آب، بهداشت و نوآوری در زمینه بهداشت برای عموم

فرهنگ شهری در چشم‌انداز جهانی

جنبش حمل‌ونقل و فعالیت‌های تعمیر و نگهداری

 

روش‌ها و شواهد در انسان‌شناسی

بررسی مشکلات ایمنی جاده‌ها

مردم‌نگاری شهری

جرم و امنیت شخصی

کاربرد GIS برای باز توسعه بین‌المللی و کمک‌های بشردوستانه

جنجال فضاهای جمعی

مقدمه‌ای بر روش آماری برای دانشمندان علوم اجتماعی

تعامل با گروه‌های ذینفع 1 و 2 و 3

تجزیه‌وتحلیل داده پیشرفته در تحقیقات کیفی

 

روش‌ها در ارزیابی جامعه، ارزیابی و تحقیقات

آمادگی برای تحقیقات جامعه نگر در بهداشت و توسعه جامعه

رویکرد تحقیقی به جامعه، طراحی و روش‌های آن

شهرستان‌ها در مقایسه تاریخی و چشم‌انداز

آموزش‌وپرورش شهری

پایداری شهری

دانشگاه منچستر

دانشگاه براون

دانشگاه برکلی

تحلیل انتقادی مکان

باستان‌شناسی کالج هیل (شناخت، زبانشناسی، روانشناسی)

ارتباطات و توسعه اقتصادی

مقدمه‌ای بر گردشگری

روش‌های کمی در روانشناسی

شهرنشینی در کشورهای درحال‌توسعه

مقدمه‌ای بر ورزش

سیاست شهری و سیاست عمومی شهری

برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار

جغرافیای پایداری

نژاد، طبقه و قومیت در جهان مدرن

برنامه‌ریزی اجتماعی و سیاست عمومی برای ازکارافتادگی

منابع آب و توسعه

 

سیاست زیرمجموعه سیاست‌های ملی و همچنین سیاست‌های شهری در کشورهای درحال‌توسعه

اکولوژی شهری

مباحث پیشرفته در مطالعات شهری

سیاست شهری و زمینه‌های عملی

سیاست عمومی و رقابت

شهرها ئ تغییرات آب و هوایی

تاریخچه توسعه و توسعه‌نیافتگی

مقدمه‌ای بر توسعه املاک

پیامدهای اجتماعی رشد جمعیت

برنامه‌ریزی روستایی

جغرافیا ی اقتصاد ی جهان صنعتی

 

مرز جنوبی

مطالعه شهری

سیاست زیر ملی و شهری در کشورهای در حال توسعه

سازمان عمومی و اداری

ثروت و فقر

 

 

ادامه جدول 7- دروس غیرمشترک دانشگاه‌های آمریکا و اروپا در مقایسه با ایران

دانشگاه اشتوتگارت آلمان

دانشگاه وین

دانشگاه آریزونا

بلندمرتبه‌سازی در بافت بین‌المللی

کارگاه علوم اجتماعی و تحقیق شهری

برنامه‌ریزی جامع و تجزیه‌وتحلیل اقتصادی ـ اجتماعی و زیست‌محیطی

تأکید در طرح بافت بین‌المللی

سلسله‌مراتب در اسراییل ـ پروژه دانشجویی

قوانین برنامه‌ریزی و منطقه بندی

شهر و فضای باز

پروژه برنامه‌ریزی شهری برای پنجاه سال آینده

 

 

فضاهای باز شهری

معماری منظر (طراحی معماری منظر)

 

کیفیات کلیدی رشته‌ای 1 و 2 و 3

معماری شهر (حاشیه‌نشینی)

 

لیست دروسی که در دانشگاه­های ایران تدریس می­شود و در لیست دروس دانشگاه­های جهان قرار نگرفته است، در جدول 8 آمده است.

جدول 8- دروس شهرسازی موردمطالعه در ایران در مقایسه با دانشگاه‌های دنیا

نوع دروس

دانشگاه استنفورد

نوع دروس

امپریال کالج لندن

نوع دروس

دانشگاه ام آی تی

دروس پایه

بیان معماری

دروس پایه

مبانی شهرشناسی

دروس پایه

درک و بیان محیط شهری

ریاضیات

درک و بیان محیط شهری

بیان معماری

فیزیک

بیان معماری

ریاضیات

معادلات دیفرانسیل

ریاضیات

فیزیک

هندسه احجام و پرسپکتیو

فیزیک

معادلات دیفرانسیل

ترسیم مقدماتی

معادلات دیفرانسیل

هندسه احجام و پرسپکتیو

ترسیم پیشرفته

هندسه احجام و پرسپکتیو

ترسیم مقدماتی

اصول سیستم‌های اطلاعات مکانی

ترسیم مقدماتی

ترسیم پیشرفته

کاربرد نقشه‌برداری در شهرسازی

ترسیم پیشرفته

اصول سیستم‌های اطلاعات مکانی

زبان تخصصی

اصول سیستم‌های اطلاعات مکانی

زبان تخصصی

جغرافیای شهری

کاربرد نقشه‌برداری در شهرسازی

جغرافیای شهری

دروس تخصصی

برنامه‌ریزی منطقه‌ای

زبان تخصصی

آمار در شهرسازی

شناخت و تحلیل فضای شهری

جغرافیای شهری

دروس تخصصی

برنامه‌ریزی منطقه‌ای

روش تحقیق در شهرسازی

آمار در شهرسازی

برنامه‌ریزی بافت‌های فرسوده و تاریخی

مبانی برنامه‌ریزی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

دروس تخصصی

برنامه‌ریزی بافت‌های فرسوده و تاریخی

شناخت و تحلیل فضای شهری

مبانی طراحی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

روش تحقیق در شهرسازی

روش تحقیق در شهرسازی

مدل‌های کمی در شهرسازی

مسکن

مبانی برنامه‌ریزی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

پروژه نهایی

تأسیسات و زیرساخت‌های شهری

مبانی طراحی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

دروس اختیاری

فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی

مدل‌های کمی در شهرسازی

مسکن

مبانی مهندسی معماری و ساختمان

پروژه نهایی

مدل‌های کمی در شهرسازی

گرافیک رایانه‌ای در شهرسازی

دروس اختیاری

فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی

دروس اختیاری

فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی

طراحی و کاربرد نظام اطلاعات شهری

مبانی مهندسی معماری و ساختمان

مبانی مهندسی معماری و ساختمان

مبانی مدیریت شهری

گرافیک رایانه‌ای در شهرسازی

گرافیک رایانه‌ای در شهرسازی

سمینار مسائل شهری

کاربرد رایانه در شهرسازی

کاربرد رایانه در شهرسازی

تفسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای

طراحی و کاربرد نظام اطلاعات شهری

طراحی و کاربرد نظام اطلاعات شهری

ارزیابی اثرات توسعه بر محیط‌زیست

سمینار مسائل شهری

علم و هنر شهرسازی

علم و هنر شهرسازی

تفسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای

سوانح طبیعی و سکونت‌گاه‌های انسانی

سوانح طبیعی و سکونت‌گاه‌های انسانی

علم و هنر شهرسازی

مبانی برنامه‌ریزی و مدیریت محیطی

مبانی برنامه‌ریزی و مدیریت محیطی

سوانح طبیعی و سکونت‌گاه‌های انسانی

ارزیابی توان محیط‌زیست

ارزیابی توان محیط‌زیست

مبانی برنامه‌ریزی و مدیریت محیطی

بوم‌شناسی و برنامه‌ریزی و طراحی محیطی

بوم‌شناسی و برنامه‌ریزی و طراحی محیطی

ارزیابی توان محیط‌زیست

مبانی کارآفرینی

مبانی کارآفرینی

بوم‌شناسی و برنامه‌ریزی و طراحی محیطی

آشنایی با معماری معاصر

آشنایی با معماری معاصر

مبانی کارآفرینی

کاربرد مصالح ساختمانی در شهرسازی

کاربرد مصالح ساختمانی در شهرسازی

آشنایی با معماری معاصر

شهر و شهرسازی در دوران معاصر

شهر و شهرسازی در دوران معاصر

کاربرد مصالح ساختمانی در شهرسازی

حقوق و فقه اسلامی در شهرسازی

حقوق و فقه اسلامی در شهرسازی

شهر و شهرسازی در دوران معاصر

روانشناسی محیطی

روانشناسی محیطی

حقوق و فقه اسلامی در شهرسازی

اخلاق حرفه‌ای

اخلاق حرفه‌ای

روانشناسی محیطی

 

 

 

اخلاق حرفه‌ای

 

 

ادامه جدول 8- دروس شهرسازی موردمطالعه در ایران در مقایسه با دانشگاه‌های دنیا

نوع دروس

دانشگاه منچستر

نوع دروس

دانشگاه براون

نوع دروس

دانشگاه برکلی

دروس پایه

مبانی شهرشناسی

دروس پایه

درک و بیان محیط شهری

دروس پایه

درک و بیان محیط شهری

درک و بیان محیط شهری

بیان معماری

بیان معماری

بیان معماری

ریاضیات

ریاضیات

ریاضیات

فیزیک

فیزیک

فیزیک

معادلات دیفرانسیل

معادلات دیفرانسیل

معادلات دیفرانسیل

هندسه احجام و پرسپکتیو

هندسه احجام و پرسپکتیو

هندسه احجام و پرسپکتیو

ترسیم مقدماتی

ترسیم مقدماتی

ترسیم مقدماتی

ترسیم پیشرفته

ترسیم پیشرفته

ترسیم پیشرفته

اصول سیستم‌های اطلاعات مکانی

اصول سیستم‌های اطلاعات مکانی

اصول سیستم‌های اطلاعات مکانی

کاربرد نقشه‌برداری در شهرسازی

کاربرد نقشه‌برداری در شهرسازی

کاربرد نقشه‌برداری در شهرسازی

زبان تخصصی

زبان تخصصی

زبان تخصصی

جغرافیای شهری

جغرافیای شهری

جغرافیای شهری

دروس تخصصی

برنامه‌ریزی منطقه‌ای

دروس تخصصی

برنامه‌ریزی منطقه‌ای

آمار در شهرسازی

برنامه‌ریزی بافت‌های فرسوده و تاریخی

برنامه‌ریزی بافت‌های فرسوده و تاریخی

دروس تخصصی

برنامه‌ریزی منطقه‌ای

کارگاه شهرسازی 1 الی 5

تاریخ شهر و شهرسازی در جهان

برنامه‌ریزی بافت‌های فرسوده و تاریخی

مبانی و روش‌های برنامه‌ریزی شهری

مبانی طراحی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

کارگاه شهرسازی 1 الی 5

مبانی و روش‌های طراحی شهری

تأسیسات و زیرساخت‌های شهری

تاریخ شهرهای ایرانی ـ اسلامی

مبانی برنامه‌ریزی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

مدل‌های کمی در شهرسازی

مبانی و روش‌های برنامه‌ریزی شهری

مبانی طراحی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

پروژه نهایی

مبانی و روش‌های طراحی شهری

تأسیسات و زیرساخت‌های شهری

دروس اختیاری

فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی

مبانی برنامه‌ریزی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

مدل‌های کمی در شهرسازی

مبانی مهندسی معماری و ساختمان

مبانی طراحی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

پروژه نهایی

گرافیک رایانه‌ای در شهرسازی

تأسیسات و زیرساخت‌های شهری

دروس اختیاری

فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی

طراحی و کاربرد نظام اطلاعات شهری

مدل‌های کمی در شهرسازی

مبانی مهندسی معماری و ساختمان

مبانی مدیریت شهری

دروس اختیاری

فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی

گرافیک رایانه‌ای در شهرسازی

سمینار مسائل شهری

مبانی مهندسی معماری و ساختمان

حقوق و قوانین شهری

تفسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای

گرافیک رایانه‌ای در شهرسازی

طراحی و کاربرد نظام اطلاعات شهری

علم و هنر شهرسازی

حقوق و قوانین شهری

مبانی مدیریت شهری

سوانح طبیعی و سکونت‌گاه‌های انسانی

طراحی و کاربرد نظام اطلاعات شهری

سمینار مسائل شهری

مبانی برنامه‌ریزی و مدیریت محیطی

مبانی مدیریت شهری

تفسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای

مبانی کارآفرینی

سمینار مسائل شهری

ارزیابی اثرات توسعه بر محیط‌زیست

آشنایی با معماری معاصر

تفسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای

علم و هنر شهرسازی

کاربرد مصالح ساختمانی در شهرسازی

علم و هنر شهرسازی

سوانح طبیعی و سکونت‌گاه‌های انسانی

شهر و شهرسازی در دوران معاصر

سوانح طبیعی و سکونت‌گاه‌های انسانی

مبانی برنامه‌ریزی و مدیریت محیطی

حقوق و فقه اسلامی در شهرسازی

مبانی برنامه‌ریزی و مدیریت محیطی

بوم‌شناسی و برنامه‌ریزی و طراحی محیطی

روانشناسی محیطی

ارزیابی توان محیط‌زیست

مبانی کارآفرینی

اخلاق حرفه‌ای

بوم‌شناسی و برنامه‌ریزی و طراحی محیطی

کاربرد مصالح ساختمانی در شهرسازی

 

مبانی کارآفرینی

شهر و شهرسازی در دوران معاصر

 

آشنایی با معماری معاصر

حقوق و فقه اسلامی در شهرسازی

 

کاربرد مصالح ساختمانی در شهرسازی

روانشناسی محیطی

 

شهر و شهرسازی در دوران معاصر

اخلاق حرفه‌ای

 

حقوق و فقه اسلامی در شهرسازی

 

روانشناسی محیطی

 

ادامه جدول 8- دروس شهرسازی موردمطالعه در ایران در مقایسه با دانشگاه‌های دنیا

نوع دروس

دانشگاه اشتوتگارت آلمان

نوع دروس

دانشگاه وین

نوع دروس

دانشگاه آریزونا

دروس پایه

مبانی شهرشناسی

دروس پایه

مبانی شهرشناسی

دروس پایه

مبانی شهرشناسی

درک و بیان محیط شهری

درک و بیان محیط شهری

درک و بیان محیط شهری

بیان معماری

بیان معماری

بیان معماری

ریاضیات

ریاضیات

ریاضیات

فیزیک

فیزیک

فیزیک

معادلات دیفرانسیل

معادلات دیفرانسیل

معادلات دیفرانسیل

هندسه احجام و پرسپکتیو

هندسه احجام و پرسپکتیو

هندسه احجام و پرسپکتیو

ترسیم مقدماتی

ترسیم مقدماتی

ترسیم مقدماتی

ترسیم پیشرفته

ترسیم پیشرفته

ترسیم پیشرفته

اصول سیستم‌های اطلاعات مکانی

اصول سیستم‌های اطلاعات مکانی

اصول سیستم‌های اطلاعات مکانی

کاربرد نقشه‌برداری در شهرسازی

کاربرد نقشه‌برداری در شهرسازی

کاربرد نقشه‌برداری در شهرسازی

زبان تخصصی

زبان تخصصی

زبان تخصصی

جغرافیای شهری

جامعه‌شناسی شهری

جامعه‌شناسی شهری

اقتصاد شهری

جغرافیای شهری

جغرافیای شهری

آمار در شهرسازی

اقتصاد شهری

آمار در شهرسازی

دروس تخصصی

برنامه‌ریزی بافت‌های فرسوده و تاریخی

آمار در شهرسازی

دروس تخصصی

برنامه‌ریزی منطقه‌ای

تاریخ شهر و شهرسازی در جهان

دروس تخصصی

برنامه‌ریزی منطقه‌ای

برنامه‌ریزی بافت‌های فرسوده و تاریخی

تاریخ شهرهای ایرانی ـ اسلامی

برنامه‌ریزی بافت‌های فرسوده و تاریخی

تاریخ شهر و شهرسازی در جهان

مبانی و روش‌های طراحی شهری

کارگاه شهرسازی 1 الی 5

تاریخ شهرهای ایرانی - اسلامی

مبانی برنامه‌ریزی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

تاریخ شهر و شهرسازی در جهان

روش تحقیق در شهرسازی

مبانی طراحی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

تاریخ شهرهای ایرانی ـ اسلامی

مبانی طراحی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

مسکن

مبانی و روش‌های برنامه‌ریزی شهری

مدل‌های کمی در شهرسازی

تأسیسات و زیرساخت‌های شهری

مبانی و روش‌های طراحی شهری

پروژه نهایی

مدل‌های کمی در شهرسازی

روش تحقیق در شهرسازی

دروس اختیاری

فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی

دروس اختیاری

فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی

مبانی برنامه‌ریزی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

مبانی مهندسی معماری و ساختمان

مبانی مهندسی معماری و ساختمان

مبانی طراحی شبکه حمل‌ونقل درون‌شهری

گرافیک رایانه‌ای در شهرسازی

گرافیک رایانه‌ای در شهرسازی

مسکن

حقوق و قوانین شهری

حقوق و قوانین شهری

تأسیسات و زیرساخت‌های شهری

کاربرد رایانه در شهرسازی

کاربرد رایانه در شهرسازی

مدل‌های کمی در شهرسازی

طراحی و کاربرد نظام اطلاعات شهری

طراحی و کاربرد نظام اطلاعات شهری

پروژه نهایی

درس گروهی مسائل شهری

مبانی مدیریت شهری

دروس اختیاری

فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی

تفسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای

سمینار مسائل شهری

مبانی مهندسی معماری و ساختمان

علم و هنر شهرسازی

تفسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای

گرافیک رایانه‌ای در شهرسازی

سوانح طبیعی و سکونت‌گاه‌های انسانی

ارزیابی اثرات توسعه بر محیط‌زیست

حقوق و قوانین شهری

ارزیابی توان محیط‌زیست

علم و هنر شهرسازی

کاربرد رایانه در شهرسازی

بوم‌شناسی و برنامه‌ریزی و طراحی محیطی

سوانح طبیعی و سکونت‌گاه‌های انسانی

طراحی و کاربرد نظام اطلاعات شهری

مبانی کارآفرینی

ارزیابی توان محیط‌زیست

مبانی مدیریت شهری

آشنایی با معماری معاصر

بوم‌شناسی و برنامه‌ریزی و طراحی محیطی

درس گروهی مسائل شهری

کاربرد مصالح ساختمانی در شهرسازی

مبانی کارآفرینی

تفسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای

شهر و شهرسازی در دوران معاصر

آشنایی با معماری معاصر

ارزیابی اثرات توسعه بر محیط‌زیست

حقوق و فقه اسلامی در شهرسازی

کاربرد مصالح ساختمانی در شهرسازی

علم و هنر شهرسازی

روانشناسی محیطی

شهر و شهرسازی در دوران معاصر

سوانح طبیعی و سکونت‌گاه‌های انسانی

اخلاق حرفه‌ای

حقوق و فقه اسلامی در شهرسازی

مبانی برنامه‌ریزی و مدیریت محیطی

 

روانشناسی محیطی

ارزیابی توان محیط‌زیست

 

اخلاق حرفه‌ای

بوم‌شناسی و برنامه‌ریزی و طراحی محیطی

 

 

 

مبانی کارآفرینی

 

 

 

آشنایی با معماری معاصر

 

 

 

کاربرد مصالح ساختمانی در شهرسازی

 

 

 

شهر و شهرسازی در دوران معاصر

 

 

 

حقوق و فقه اسلامی در شهرسازی

 

 

 

روانشناسی محیطی

 

 

 

اخلاق حرفه‌ای

 

در جمع­بندی از این جداول می­توان گفت توجه به مباحث فرهنگی، روانشناسی، جامعه‌شناسی و حمل‌ونقل و ترافیک در دانشگاه­های سایر نقاط دنیا به دلیل توجه به عامل انسان پررنگ‌تر دیده‌شده است.

با توجه به مطالب مطرح­شده در این کتاب و تأکید بر جهان­بینی اسلامی در رشته شهرسازی در ایران، به نظر می­رسد که واحدهای این رشته علاوه بر آنکه در بسیاری از جهات با واحدهای سایر دانشگاه­های دنیا مطابقت ندارد، اولین حلقه مفقوده در آن نیز حاکم نبودن دیدگاه اسلامی بر مباحث شهرسازی است و متأسفانه رشته شهرسازی در دانشگاه­های ما تقلید ناقصی از دیدگاه مادی است.

در یک جمع­بندی کلی می­توان گفت اگر بخواهیم مسأله­آفرینی در مورد سیر تحولی که دانش شهرسازی و برنامه­ریزی طی کرده است داشته باشیم، آن مسئله این است که نظریات شهرسازی هدف کلان خلقت را نادیده گرفته­اند و یکی از اهداف فرعی را به‌صورت یک­سویه مطرح و تبدیل به کلان هدف برنامه­ریزی نموده­اند. اندیشه‌های کمونیستی دهه بیست و سوسیالیستی به‌موازات آن تقسیم منابع میان طبقات و عدالت با رویکرد اقتصادی را مطرح می­کنند (در شهرسازی) و به دنبال یکپارچگی­ها هستند. لیبرال­ها در دوران پس از جنگ جهانی، ناتوانی برنامه­ریزی همه‌جانبه و ضرورت برقراری اقتصاد بازار و بی­طرفی دولت­ها مخصوصاً در انتظام محیط انسان‌ساخت را مطرح می­کنند. در دوره­های بعدی نولیبرالیسم و سوسیال‌دموکراسی هدف اصلی را بر تمرکز بر چگونگی توزیع منابع می­گذارند و اختلافات آنان بیشتر بر سر چگونگی این توزیع و نه اینکه آیا اصلاً پرداختن به آن صحیح است یا نه وضع کرده­اند. امروزه نیز مجموعه نظریات قرن بیست و یکمی شهرسازی از عدالت بین نسلی در بهره­برداری از منابع و یکسان دانستن تمامی موجودات در جهان صحبت به میان می­آورند (مثلاً حق یکسان درخت و انسان). درواقع کلان نظریه تمامی اندیشه­های شهرسازی امروزه توسعه پایدار است. به فرض تحقق توسعه پایدار، فرض کنید در زمینه زیست­محیطی اگر به دورانی برسیم که وقایع طبیعی مهیب همچون زلزله یا سیل یا بحران­های جدی­تر همچون گرم شدن یا سرد شدن کره زمین رخ دهد و همه منابع تحت­الشعاع قرار گیرند، این تلاش­ها بی­ثمر نمی‌شود؟ فراتر از آن این عدالت بین نسلی که از آن صحبت می‌شود موهوم است؟ کدام نسل مدنظر است؟ چه کسی می­تواند پیش­بینی کند فناوری آینده به این منابع نیاز دارد که ما انسان امروز را از مصرف آن بر حذر داریم؟ در زمینه اجتماعی معلوم نیست شاخص­های توسعه پایدار کدام هدف را مدنظر دارند؟ تعریف آن‌ها از انسان و جوامع انسانی چیست؟ آیا انسان را حیوان ناطق و متفکر می­دانند؟ یا حی متأله؟ و هزاران مسئله دیگر که هنوز پاسخ قانع‌کننده‌ای برای آن­ها ارائه نشده است.

 


[1]. بسیاری از دروس غیرمشترک در سرفصل­های دروس دیگر گنجانده‌شده و بنابراین ازنظر محتوا به‌صورت مشترک با بقیه دروس هستند.

فصل بعد
نقدها و نظرات