5-4- مثالهايي از خودباوري
1401/08/01 14:52فصل قبل
5-4-1- همکاري اساتيد رشته مديريت ايراني با دانشگاههاي معتبر و بينالمللي مانند دانشگاههاي امريکا و اروپا و...
دکتر علياکبر فرهنگي- دانشگاه تهران
دکتر اسفنديار سعادت- دانشگاه تهران
دکتر سيدمهدي الواني- دانشگاه علامه
دکتر نظامالدين فقيه- دانشگاه شيراز
مرحوم دکتر محمدعلي سوخکيان- شيراز
مرحوم دکتر مهدي جمشيديان- دانشگاه اصفهان
مرحوم دکتر حسن ميرزايي اهرنجاني- دانشگاه تهران
5-4-2- مشارکت فعالانه در نشستهاي علمي بينالمللي
5-4-3- ارائه مقالات علمي معتبر توسط اساتيد داخلي در مجلات و کنفرانسهاي بينالمللي
مقالههاي داغ علمي توسط اساتيد ايراني در نشريات بينالمللي مانند مقاله دکتر فرهنگي در مورد فرهنگ سازماني و مدل ارايه شده توسط دکتر ميرازيي ميتوان بهعنوان نمونه نام برد.
5-4-4- ارايه نظريات نوين علمي
5-4-5- کتابهايي با جهتگيري الهي -فرهنگي در رشته مديريت
در هر درسي استاد ناگزير است تعدادي کتاب را بهعنوان مرجع و منبع معتبر، به دانشجويان خود توصيه و معرفي نمايد؛ مؤلفان اين کتابها بعضي خداباور و چهبسا بعضي خدا ناباور هستند، بدون شک در صورت وجود کتاب باکيفيت مناسب توسط اساتيد خداباور جهت استفاده در تدريس و معرفي به دانشجويان، بهتر و مفيد خواهد بود.
اين امر چند دليل دارد. يکي آن که تأليفات افراد خداباور به جهتگيري الهي نزديکتر و تأليفات افراد خدا ناباور از جهتگيري الهي دورتر است و ديگر آن که معرفي کتاب يک نويسنده در مجامع علمي و دانشگاهي، نوعي اعتبار بخشي و شخصيتسازي است. حال اگر يک شخصيت، خدا ناباور باشد و ما از او چهره علمي بسازيم؛ هرگاه سخني بر ضدّ خدا و دين به زبان آورد؛ تأثير بسيار منفي بر روي دانشگاهيان ميگذارد.
اما اگر يک نويسنده خداباور باشد و ما او را بهعنوان يک چهره علمي مطرح کنيم؛ هرگاه سخني در راستاي خداباوري و دينمداري به زبان آورد؛ تأثير بسيار مثبتي بر روي جامعه يا حداقل دانشجويان آن رشته دارد. (مثال واضح اين مطلب، شخصيتپردازي نسبت به استيون هاوکينگ است که اخيراً سخناني در مورد ترديد در وجود خدا به او نسبت ميدهند و ذهن برخي جوانان را مشغول کردهاند).
در اين قسمت به معرفي برخي از کتب مديريت با جهتگيري الهي- فرهنگي ميپردازيم.
5-4-5-1- مباني سازمان و مديريت (کتاب سال دانشگاهي): نوشته دکتر علي رضائيان
اين کتاب براى دانشجويان رشتههاي مديريت، اقتصاد و حسابداري به صورت خاص و به منزله منبع اصلى دروس «مبانى سازمان و مديريت» و «اصول مديريت» هرکدام به ارزش 3 واحد تدوين شده است. همچنين علاوه بر جامعه دانشگاهى، پژوهشگران و مديران واحدهاى صنعتى، بازرگانى و کشاورزى در بخشهاي خصوصى و دولتى نيز از آن ميتوانند بهرهمند شوند.
اين کتاب شامل شش بخش چالش مديريت، برنامهريزي، سازماندهي، بسيج منابع، هدايت و کنترل است. نگارنده اين کتاب با توجّه به نگاه اسلامي که داشته است سعي بر آن داشته تا در تعريف و تبيين مفاهيم از تعاريف و مباني اسلامي بهره بگيرد. در اين کتاب علاوه بر آشنايي با تئوريها، مباني و اصول غربي مديريت، مباني متناسب با مفاهيم اسلامي و نگاه اسلام به مديريت نيز در اين کتاب آورده شده است.
اين کتاب بارها مورد چاپ مجدد قرار گرفته است که نشان دهنده ارزش علمي بالاي اين کتاب ميباشد. قابل ذکر است که نگارنده کتاب مذکور، چهره ماندگار در رشته مديريت (سال 1385) و استاد دانشگاههاي تهران ميباشد. ايشان دوره دکتري مديريت در دانشگاه تهران و دوره دکتراي حسابداري در دانشگاه تربيت مدرّس را بنيان نهاد.
5-4-5-2- مديريت از منظر کتاب و سنّت: سيّد صمصام الدّين قوامي
اين کتاب به بررسي موضوع مديريت از ديدگاه کتاب و سنت ميپردازد. در اين کتاب پس از طرح کلياتي درباره مديريت اسلامي، به اهم مباحث اين موضوع مانند مديريت منابع انساني و وظايف مديريت پرداخته و در ضمن آن، مسائل فراوان مديريت از زواياي مختلف، بهويژه در کتاب و سنّت را مطرح مينمايد. از مهم ترين مباحث مديريتي با رويکرد اسلامي در اين کتاب ميتوان به مقولههاي زير اشاره نمود:
تجزيه و تحليل شغل، برنامهريزي،مديريت حقوق و دستمزد، تعيين شايستگي، انفصال، نظام پاداش، انضباط وظايف مديريت، برنامهريزي، سازماندهي، رهبري، انگيزش و نظارت.
نگارنده کتاب داراي فارغ التحصيل کارشناسي مديريت صنعتي از دانشگاه گيلان و از روحانيون و اساتيد برجسته حوزه دانشگاه ميباشد و در زمينه مديريت اسلامي تأليفات متعدد دارد.
5-4-5-3-اصول و مباني مديريت از ديدگاه اسلامي: سيّد محمد مقيمي
کتاب اصول و مباني مديريت از ديدگاه اسلام نوشته دکتر سيّد محمد مقيمي يکي از مهم ترين کتابهاي عمومي درباره مديريت اسلامي است که توسط دکتر سيد محمد مقيمي در 10 فصل منتشر گرديده است. اين کتاب به عنوان منبع اصلي درس «مباني مديريت اسلامي و الگوهاي آن» و ساير دروس مشابه در مقطع کارشناسي ميباشد. همچنين به عنوان منبع کمکي درس مباني فلسفي مديريت از ديدگاه اسلام و ساير دروس مرتبط با مديريت اسلامي در مقاطع کارشناسي ارشد و دکتري رشتههاي علوم مديريت مورد استفاده قرار ميگيرد. ايشان فارغ التحصيل مدرک دکتري مديريت علوم رفتاري در سال 1381 در دانشگاه تهران و در حال حاضر استاد تمام گروه مديريت دولتي دانشگاه تهران ميباشند.
5-4-5-4- مديريت ما، مديريت اسلامي: علي اصغر پور عزّت
اين کتاب در چند جلد توسط دکتر علي اصغر پورعزّت (استاد گروه مديريت دولتي دانشگاه تهران) تدوين شده است. در جلد اول مباحث و اصول مديريت از منظر اسلام بهصورت عام مورد بررسي قرار گرفته است. منزلت دانش در مديريت اسلامي و مديريت به مثابه سير و سلوک، بهعنوان مهم ترين مفاهيم مورد بحث در اين کتاب ميباشند.
همچنين در جلد دوم اين کتاب، سازمان به صورت خاص از منظرهاي متفاوت اسلامي بويژه نهجالبلاغه مورد بحث قرار گرفته است که ميتوان مهم ترين موارد مورد بحث در اين کتاب را در قالب آيتمهاي زير بيان نمود:
فصل اول: مختصات سازمان توحيدي
فصل دوم: مختصات سازمان اسوه
فصل سوم: مختصات سازمان هادي
فصل چهارم: مختصات سازمان عدل
فصل پنجم: مختصات سازمان آخرت گرا
در سومين جلد از مجموعه «مديريت ما»، تحت عنوان «چالش اطمينان و اضطرار»، نگارنده مديريت اسلامي را در پرتو نهجالبلاغه مورد بررسي قرار داده و در دو فصل، به شرح زير تنظيم شده است:
فصل اول: محکمات و حد و مرزها را مورد بحث قرار ميدهد. در اين فصل به موضوعاتي چون ايمان محکم و تلاطمهاي پيش رو واژگان و مفاهيم رهنما، سازمان محکم و باثبات، آثار توحيد و نفي شرک در سازمان، آثار نبوت و اسوهگرايي در سازمان، آثار امامت و پذيرش رهبري صالحان؛ آثار عدل و مبارزه با ظلم و ستم در سازمان، آثار معاد و تمايل به آخرتگرايي در سازمان، نهايت شأن و منزلت انساني و اجتماعي و تجلي انوار محکمات قرآني در حيات صالح سازماني اشاره شده است.
فصل دوم: متشابهات و اضطرارها را بحث ميکند. مطالب اين فصل عبارت است از: انعطاف خردمندانه و اضطرارهاي مديريتي واژگان و مفاهيم رهنما، سازمان پويا و انعطافپذير، رازداري با رعايت صداقت وقار و اقتدار، افزايش گزينهها براي گريز از حصارهاي بياخلاقي، افزايش پردازش و تحليل اطلاعات براي موفقيت در کار و رقابت سالم، بازآفريني قواعد بازي براي مهار شرايط باخت، تلاش مضاعف و مجاهده بيشتر بهجاي خدعهگري و نيرنگبازي، توکل به خدا و اعتماد به او براي جبران همه محدوديتها، برنامهريزي اقدام با رعايت حد و مرزها و ملاحظه اضطرارها.
چهارمين جلد از مجموعه «مديريت ما» نيز تحت عنوان «دانش فني و يافتههاي علمي مديريت» توسط نگارنده تدوين گرديده که در اين جلد از کتاب، نويسنده مديريت اسلامي را در پرتو نهجالبلاغه بررسي کرده و در دو فصل، به شرح زير تنظيم شده است:
فصل اول: نظريهها و اکتشافات علمي مديريت که عبارت است از: اعتبار نظريههاي علمي و فلسفي واژگان و مفاهيم رهنما، دنيا به مثابه عرصه نظريهپردازي، مروري بر تنوع ديدگاهها و انديشهها درباره واقعيت و حقيقت، محدوده دلالت نظريهها و روشها و ابزارها، اعتبار نظريههاي علمي، نسبت دانش ما با بيکرانه هستي، حقارت سازمانهاي بزرگ انساني در برابر عظمت هستي، نارسايي دانستهها و نظريههاي علمي براي فهم عظمت هستي، شيوه مناسب براي مواجهه با نظريههاي علمي.
فصل دوم: ابزارها و روشهاي فني مديريت عبارت است از: ساحت محک زني روشها واژگان و مفاهيم رهنما، اعتبار روشها و فنون (تکنيکها)، اعتبار ابزارها، حکم استفاده از ابزارها و روشها در مواقع اضطرار، ابزارسازي و روشپردازي بر طريق پاکان، دستهبندي روشها و ابزارها، نيتها و ابزارها، توکل و خلاقيت براي جبران محدوديت.
پنجمين جلد از مجموعه «مديريت ما» نيز تحت عنوان «عرصه عمل و اقدام»، مديريت اسلامي را در پرتو نهجالبلاغه بررسي کرده و در دو فصل، به شرح زير تنظيم شده است:
فصل اول: رعايت اخلاق در کسب و کار را توضيح ميدهد که عبارت است از: شأن رقابت در برابر شأن نمايندگي واژگان و مفاهيم رهنما، رقابت مسئولانه و مراوده خردمندانه، مسئوليت اجتماعي شرکت و دعاوي گروههاي ذينفع، مسئوليتپذيري در برابر پيامدهاي عرضه توليدات و خدمات ويژگيهاي تاجر مسلمان، مديريت واقعيتهاي محيط، مفهوم بازار مسلمين، توسعه قرضالحسنه و نفي ربا، جمعيت کثير مسلمانان به مثابه يک فرصت ويژه، مديريت خردمندانه منابع، محدوديتها، مسئوليتها و ظرفيتها، کارگاه اول تجارت اسلامي موفق.
فصل دوم: رعايت اخلاق در کارگزاري دولت را توضيح ميدهد که شامل: امانتداري همگان واژگان و مفاهيم رهنما، دولت اخلاقمدار يا دولت سالم، مصرف بهينه درآمدهاي دولت در جهت مصالح مردم، شايستهسالاري، حسابپسدهي، حفظ بيتالمال و منابع عمومي، تعالي کارکنان و تسهيل رشد آنان، حقوق متقابل دولت و ملت و سيستم منصفانه پاداش و تنبيه، قانونمداري و وفاپيشگي، مردممداري و صميميت با شهروندان، انتقادپذيري و خويشتنسازي، ابعاد و جلوههاي گوناگون حکمراني سالم، شأن دموکراسي و نمايندگي، کارگاه دوم سازمان خوب در حکومت اسلامي ميباشد.