2-2-نمونه2: قانون بقاي جرم
1401/07/27 14:25فصل قبل
بنا به تدبير الهي جرم کل جهان ثابت بوده و تبديل مواد به يکديگر بدون تغيير جرم قابل سنجش انجام مي‌شود. به‌عبارتي‌ديگر در يک واکنش شيميايي جرم کل مواد وارد شده برابر با جرم کل فراورده‌هاي آن واکنش است[1]. به‌عنوان نمونه مي‌توان به عمل فتوسنتز در گياهان اشاره نمود که با حکمت و قدرت الهي برگ درختان اين توانايي را دارند که از آب و کربن دي‌اکسيد جذب شده، اکسيژن و کربوهيدرات بسازند. به‌طوري‌که جرم کلي اکسيژن و کربوهيدرات حاصل برابر جرم کلي آب و کربن دي‌اکسيد مصرف شده است. يا از سوختن چوب در هوا، موادي مانند كربن، دود، خاكستر، بخارآب و ... پديد مي‌آيد. جرم كربن، دود، خاكستر، بخارآب و هواي مصرف شده برابر جرم چوب اوليه خواهد بود. در عموم واکنش‌هاي شيميايي نيز اصل بقاي جرم رعايت شده و جرم کلي مواد اوليه برابر با جرم کلي محصولات هست. هم‌چنين مي‌توان به خلقت انسان و مواد تشکيل دهنده بدن او اشاره نمود. خداوند، انسان را از خاک آفريد. در حقيقت نطفه انسان نتيجه فرايندهاي شيميايي حاصل از غذاهاي مختلفي است که از گياهان و حيوانات به دست مي‌آيد. حيوانات هم غالباً از گياهان تغذيه مي‌کنند و گياه نيز از خاک تغذيه مي‌نمايد. جسم خاکي ما بعد از مرگ متلاشي مي‌شود و به شکل مواد آلي وارد خاک مي‌شود. يعني زماني که جانداري از جاندار ديگري تغذيه مي‌کند مولکول‌ها‌يش تجزيه مي‌شوند و بعد اتم‌هاي تشکيل‌دهنده اين مولکول‌ها به شکل ديگري به هم متصل مي‌شوند و مولکولهاي جديدي مي‌سازند که با مولکولهاي اوليه کمي تفاوت دارند. بنابراين جانداران به دنيا مي‌آيند و مي‌ميرند اما اتم‌هاي آن‌ها از بين نمي‌رود و بارها و بارها در ساختمان موجودات زنده و يا مواد ديگر ظاهر مي‌شوند. در قرآن کريم نيز به اين چرخه اشاره شده است: «مِنهْا خَلقْناکمْ وَ فيها نعِيدُکمْ وَ مِنهْا نُخرِجُکمْ تارَه أخري[2]؛ ما شما را از آن( زمين آفريديم) و به آن باز مي‌گردانيم و بار ديگر( در قيامت) شما را از آن بيرون مي‌آوريم.»
[1]. مراجعه شود به: اصول شيمي سيلبربرگ، ص43؛ شيمي عمومي مورتيمر، ص3.
[2]. سوره طه، آيه 55.