فناوري فضايي
1401/07/26 09:34فصل قبل
متخصصان ايراني در صنايع موشكي، طراحي و ساخت موشك‌هاي جديد را آغاز كردند و موفق به ساخت موشك بالستيك دوربرد شدند. در سال 1377، ايران موفق به ساخت موشك بالستيك با نام «شهاب 3» شد كه در ابتداي آزمايش داراي برد 1300 كيلومتر بود كه بعدها با تلاش مهندسان برد آن به 2100 نيز رسيد. اين موشك امكان ارتقا به موشك حامل ماهواره را نيز داشت. حدود 2 سال بعد ايران ساخت موشك «شهاب 4» را با هدف پرتاب ماهواره، در برنامه‌هاي خود قرار داد و توانست آن را به عنوان اولين موشك ايراني حمل ماهواره در مدار قرار دهد.
پس از آن يكي ديگر از موشك‌هاي فضايي ماهواره بر ايران با مأموريت حمل ماهواره با نام «كاوشگر 1» در فضا قرار گرفت. در واقع كاوشگر 1 نمونه اوليه «ماهواره بر سفير» است و با ساخت و پرتاب اين ماهواره، ايران نهمين كشوري است كه توانمندي ارسال ماهواره به فضا را پيدا كرده است.
در 14 بهمن سال 1387 اولين ماهواره ايراني به نام «اميد»، به وسيله موشك سفير 2 در مدار زمين قرار گرفت. به همين مناسبت اين روز در تقويم ايران «روز ملي فناوري فضا» ناميده شده است. دانشمندان و متخصصان هوافضاي كشورمان پس از قرار دادن ماهواره ملي اميد در مدار زمين، نخستين ماهواره تصويربرداري ايران كه تمامي مراحل طراحي، ساخت، تجميع، تست و آماده‌سازي براي پرتاب آن در داخل كشور انجام شده است را در مدار زمين قرار دادند.
در سال 88 اولين موجودات زنده از ايران در قالب کپسول زيستي شامل يک موش، دو
لاک‌پشت تعدادي کرم وسلول‌هاي انساني بود که توسط کاوشگر 3 تا ارتفاع 135 کيلومتري به فضا فرستاده شد. اين اقدام به‌منظور بررسي وضعيت موجودات زنده در فضا با همکاري وزارت دفاع و وزارت ارتباطات و در ادامه پرتاب کاوشگرهاي يک و دو صورت گرفت.
موشک ماهواره‌بر سيمرغ، ماهواره‌بر چند مرحله‌اي ساخت صنايع هوافضاي جمهوري اسلامي ايران که در 14 بهمن 1388 روز ملي فناوري فضايي رونمايي شده است. اين ماهواره‌بر مي‌تواند توان لازم را براي قرار دادن ماهواره‌ها با وزن حداکثر 100 کيلوگرم در مدار 500 کيلومتري زمين تأمين کند. موتور ماهواره‌بر سيمرغ از ترکيب 4 موتور 32 تن ماهواره بر سفير تشکيل شده که با مجموعه شدن اين 4 موتور، نيروي پيش‌برنده ايجادشده به ميزان 128 تن افزايش مي‌يابد. مي‌توان از آن در ماهواره‌برهايي با قدرت زيادتر در آينده استفاده کرد. اين موتور مي‌تواند ماهواره‌هايي با وزن 700 کيلوگرم را در مدار 1000 کيلومتري زمين قرار دهد.[1]
ساخت موشک بدون شک احتياج به تکنولوژي پيچيده‌اي دارد. لذا در ساخت آن رشته‌هاي علمي مختلفي از قبيل مکانيک، الکترونيک، مخابرات، مواد و متالورژي، فيزيک، شيمي و ... نقش دارند. در اين ميان رشته مواد و متالورژي شايد بارزترين نقش را داشته باشد زيرا يک موشک بدون داشتن مواد مناسب پرتاب موفقيت‌آميزي نخواهد داشت. انتخاب ماده براي قسمت‌هاي مختلف بدنه بسيار حائز اهميت است. بدنه اصلي موشک معمولاً به شکل لوله و از جنس محکم و از فلز سبکي مانند آلومينيوم که در مقابل درجه حرارت زياد و فشارهاي بالا که در حين پرواز در هوا به موشک وارد مي‌شود مقاوم است، بالک‌ها براي کنترل دقيق حرکت موشک بايد در برابر تنش‌هاي وارده مقاومت کند و سرجنگي بايد حرارت زياد ناشي از شکافت هوا را تحمل کند، ايجاد پوشش‌هاي ضد حرارت و پروسه‌هاي ساخت تنها در ظاهر موشک است و بااهميت‌ترين قسمت انتخاب ماده در فرآيند ساخت قطعات در موتور است که عمدتاً از سوپر آلياژها ساخته مي‌شوند. اين آلياژها مقاوم به حرارت، خوردگي و اکسيداسيون داغ هستند و نوعاً بر مبناي سه‌پايه‌ي نيکل، کبالت و نيکل-آهن ساخته مي‌شوند.
[1]. Fardanews.com/fa/news/488974.