تقريظ دکتر محمدرضا اختصاصي
1401/09/22 11:58فصل قبل
استاد نمونة کشوري در سال 1396
استاد دانشکدة منابع طبيعي دانشگاه يزد
به نام آفرينندة هستي
قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ[1]
به استناد اين آية شريف براي دستيابي به بدايع و نهفتههاي آفرينش بايد در طبيعت سيروسفر کرد و براي پي بردن به حقايق و رمز و رازهاي تودرتوي جهان هستي بايد چشمها را خوب باز کرد و قدرت هوش و عقل را به خوبي به کار گرفت. در اين صورت است که ميتوان از جهان هستي به خوبي توشه برگرفت و براي جهان ديگر نيز ذخيره کرد. به بيان سعدي:
برگ درختان سبز پيش خداوند هوش
هر ورقي دفتري است معرفت کردگار
مصرع اول به عالمان هوشمند علوم طبيعي اشاره دارد و نه به همة آنها و مصرع دوم به اين نکتة مهم اشاره ميکند که شناخت و درک انسانهاي دانشمند از دفتر بيانتهاي آفرينش تنها به اندازة ورقي بيش نيست. آنهم درصورتيکه با بصيرت باشند.
از آنجا که نگارش مقدمهاي بر کتاب حاضر را به عهدة اين حقير گذاشتند، با مطالعة اجمالي و برداشت اندک خويش از محتواي آن، اذعان ميکنم، اين نوشتار که با همکاري و کوشش شماري از متخصصين علوم طبيعي و ديني به زيور طبع آراسته شده است، از جمله دستاوردهاي بديع و نويني است که حکايت از توانمنديهاي مشترک حوزه و دانشگاه دارد.
به قول استاد شهيد مرتضي مطهري، علم و ايمان همچون بالهاي کبوتري است که به او قدرت پرواز ميدهد؛ وگرنه با يک بال پريدن مسيري بيهدف و به دور خود پيچيدن است. به يقين نگاه تلفيقي به علوم طبيعي و الهي نهتنها بر تکامل دانش و نيروي انديشة انسانها ميافزايد، بلکه در ذهن دانشجو تأثير بيشتري داشته، ميتواند بر انگيزههاي فراگيري آنها تأثيرگذارتر باشد. در اين راستا دانشجو نيز خواندن و فراگيري علوم طبيعي را بيثمر و پوچ و منحصر به عالم ماده نميداند و با فراگيري اين علوم، قدرت درک خود را از حقايق جهان هستي افزايش ميدهد و از آشنايي و شناخت خداوند متعال لذت بيشتري خواهد برد. در اين هنگام است که فراگيري علوم طبيعي، تنها ابزاري براي معاش در جهان مادي و ارتزاق به شمار نميآيد و فراگيري علم، اقدام و عمل، حفاظت از نعمتهاي الهي و از همه مهمتر تعالي بخشيدن به معرفت الهي را به دنبال خواهد داشت.
يقيناً نگارندگان اين کتاب نيز ادعايي بر کامل و بينقص بودن نوشتار خود ندارند و آن را چراغي فراسوي ديگر علاقهمندان و پژوهشگراني ميدانند که در اين مسير گام برميدارند. زيرا که راه علم بهرغم دانستههاي بسيار، هنوز ناشناختههاي بيشماري دارد. چنانکه هاتف اصفهاني، عارف مسلمان، فرموده است:
دل هر ذرّه را که بشکافي آفتابيش در ميان بيني
اميدوارم انتشار اين کتاب براي همة نويسندگان و خوانندگان و نيز منتقدان و تذکردهندگان کاستيهاي کتاب، خاصه اساتيد عزيز رشته محيطزيست و ديگر رشتههاي علوم طبيعي و الهي سودمند و موجب تعالي و خير و برکت باشد و ما شاهد نشر آثار ديگر با نگاه تلفيقي در ديگر رشتههاي علوم طبيعي و الهي باشيم.
[1]. عنکبوت: 20