فصل سوم: تاريخ علم مهندسي مکانيک در تمدن‌ايران و اسلام
1401/10/25 10:54فصل قبل
هدف از‌اين فصل آن است که اساتيد محترم دانشجويان خود را با ريشه‌هاي پيدايش وگسترش علم رياضي در تمدن‌ايران و اسلام آشنا نموده و از نقش‌ايرانيان و مسلمانان در کشف و پيدايش‌اين علم و نيز رشد و شکوفايي آن آگاه سازند.
با ظهور اسلام و تاکيدات فراوان قرآن و ائمه اطهار بر لزوم کسب علوم مختلف توسط مسلمانان، دانشمندان بسيار گرانقدري در سرزمين‌هاي اسلامي و علي الخصوص‌ايران در حوزه‌هاي مختلف علمي به جهان معرفي شدند و پيشرفت‌هاي قابل توجهي در علوم مختلف توسط‌اين دانشمندان انجام گرفت. در‌اين فصل ريشه‌هاي پيدايش علم مهندسي مکانيک در تمدن اسلامي که به علم الحيل[1] معروف بوده است مورد بررسي قرار گرفته است و دانشمنداني که نقش کليدي در‌اين زمينه‌ايفا کرده‌اند معرفي گرديده‌اند. هدف از‌اين فصل آن است که مدرس براي دانشجو تبيين نمايد که مسلمانان و‌ايرانيان در پيدايش و رشد‌اين علم سهم داشته‌اند. اميد است‌اين امر به تقويت روحيه خودباوري دانشجويان کمک کند. در ادامه نام برخي دانشمندان مسلمان و‌ايراني به همراه خدمات آنان ارائه مي‌شود.
[1]. شناخت قواعد حرکت و قواي محرکه براي ساخت دستگاههاي مکانيکي؛ «علم الحيل» يا «صناعه الحيل » عنواني است که دانشمندان اسلامي به‌اين دانش اطلاق کردند که به معناي تدبير و چاره‌انديشي است و شاخه هاي متعددي دارد. از آن جمله حيل هندسي است که آن را به تسامح مي‌توان مهندسي مکانيک دانست که در آن هدف، ساختن دستگاه هايي بر پايه قوانين شناخته شده تعادل مايعات است. (به نقل از تاريخ جامع‌ايران، ج 13، ص 635)