3-2- عباس بن فرناس
1401/10/25 10:55فصل قبل
3-2- عباس بن فرناس[1]
عباس بن فرناس در سال 274 هجري در شهر قرطبه به دنيا آمد. وي به فراگيري طب و دارو سازي پرداخت و در علوم هيات و ستاره شناسي ، فيزيك و شيمي مهارت يافت. در موسيقي و ساخت ابزار آن متبحر، و رسم و هندسه‌ي معماري را به خوبي آموخته بود. او در قرطبه ـ مركز درخشش تمدن اسلامي در‌اندلس آن روز و اسپانياي امروز ـ بزرگ شد و نفوذ زيادي در دربارهاي امراي بني اميه داشت كه از جمله ي‌ايشان مي‌توان به حكم بن هشام كه بين سال‌هاي 180 - 206 هجري حكمراني مي‌نمود و عبدالرحمن بن الحكم 206 ـ 238 هجري و محمد بن عبدالرحمن 238 ـ 273 هجري اشاره داشت. او از پيشگامان امر پرواز است. كوشش وي براي تحقق پرواز انسان، تا حدود بيست سال ادامه داشت.
آنگاه كه موفق به پرواز گرديد، حيرت و شگفتي اهالي قرطبه را برانگيخت. اهالي قرطبه با ديدن او در حال پرواز ـ و در حالي كه جسمش را با ابزاري آكنده از بال و پر پوشانيده بودـ به وحشت افتادند. هر چند كه در جريان يكي از پروازهاي خود، در حالي كه مسافتي در آسمان را پيموده بود، سقوط كرده و پشتش آسيب ديد. پرواز موفق وي در سال حدود سال 370 قمري و950 ميلادي با ابزاري دست ساز و كاملا بر پايه‌ي محاسبات هندسي بود. ضمن آنكه وي در تحليلي علمي، سقوط خود را به عدم تعبيه‌ي دقيق « دم » براي ابزار پروازش باز مي‌گرداند كه نشان دهنده‌ي توجه وي به محاسبات پرواز است.اين مهم نيست كه تلاش فرناس با سقوط نهايي‌اش ناكام ماند، كه‌اين، شأن همه‌ي كساني است كه گشايشگر راه و آغازگر كار هستند.
شکل 3-1: مجسمه عباس بن فرناس در عراق
[1]. 1001 Inventions: Muslim Heritage in Our World, pp308_309.