کتاب
جهت‌گیری الهی - فرهنگی در تدریس رشته روانشناسی
فهرست
تاریخچه
تعريف پيش‌فرض
1401/07/23 09:55فصل قبل
براي انجام هر کاري انسان يک پيش زمينه نظري دارد اين پيش زمينه شامل جهان بيني افراد نسبت به مسائل و محيط پيرامون است که مي‌تواند جنبه توحيدي يا غير توحيدي داشته باشد. اين مسئله شامل مطالب، گزاره ها و نظريات علمي هم مي‌شود.
تحقيقات و سخنان علمي يک دانشمند لزوماً داراي يکي از اين دو پيش‌فرض است: الف) پديده‌ها را بايد به خدا نسبت داد. ب) پديده‌ها را نبايد به خدا نسبت داد. به بياني متفاوت: الف) فقط انسان در خوشبختي خود نقش دارد ب) انسان به تنهايي در خوشبختيش نقش ندارد و خدا نيز نقش دارد. براي آنکه مسير علم مسير صحيحي باشد بايد پيش‌فرض صحيحي را انتخاب کرد که به اعتقاد خداباوران پيش‌فرض صحيح، پيش‌فرض توحيدي است.
بطور خلاصه مي‌توان پيش‌فرض را چنين تعريف کرد: مباني، اصولي هستند که دانشمندان آن رشته آن را پذيرفته و فرضيه هاي خود را بر پايه آن اصول شکل مي‌دهند و يافته هاي علمي خود را با آن اصول تفسير مي‌کنند. اين عمل گاهي آگاهانه است و گاهي ناآگاه. يا به عبارتي مباني گاهي آشکار است و گاهي پنهان، که ما در اينجا به مباني پنهان پيش‌فرض مي‌گوييم. پيش‌فرض ها بخش هاي نامرئي و ناپيداي علم هستند که در شکل‌گيري محتواي علم و رشد رشته علمي مؤثرند و گزاره هاي علمي بر اساس آن ها ساخته مي شوند. به بيان ديگر اين جهان بيني افراد است که در نتيجه گيري نهايي نظريه پردازان در مورد علوم مختلف تأثير بسزايي گذاشته و آن را شکل مي‌دهد. از اينجا است که اهميت نگاه توحيدي و يا غير توحيدي و اثر آن در محتواي نظريات و قضاوت هاي علمي مشخص مي‌شود.