فصل سوم تدريس همراه با خودباوري
1401/09/14 14:58فصل قبل
مقدمه
با توجه به آيه شريفه «وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِينَ عَلَي الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا[1]؛ خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلطي نداده است.» جامعه اسلامي از هر لحاظ بايد استقلال داشته و زير سلطه بيگانگان نباشد؛ استقلال جنبه‌هاي متعددي دارد، از قبيل استقلال سياسي، فرهنگي، اقتصادي و علمي. براي هر تمدني استقلال علمي مي‌تواند منشأ برتري در ساير زمينه‌ها نيز بشود، خصوصاً در زمان حاضر. حضرت عليg در اين زمينه مي‌فرمايند: «دانش، سلطنت و قدرت است، هر که آن را بيابد با آن يورش برد و هر که آن را از دست بدهد بر او يورش برند»[2]. با اين توضيحات منظور از استقلال علمي در اين نوشتار يعني اينکه دانشگاهيان به‌گونه‌اي به سراغ علم بروند که کفار هيچ‌گونه برتري علمي بر مسلمانان نداشته باشند.
وابستگي براي يک ملت، سمّ بزرگي است. پادزهر اين سم، خودآگاهي، استقلال فکري، استقلال علمي، اقتصاد مقاومتي، روي پاي خود ايستادن، خود را اداره کردن و خود را محتاج ديگران نديدن است. سرمايه‌اي که انقلاب اسلامي براي کشور و ملت ما ذخيره کرده است، استقلال سياسي؛ خودباوري ملي؛ خودباوري فرهنگي؛ ايمان عميق مردم و شجاعت ملت و مسئولان ما در مقابل تهديدهاي دشمن است.
ايجاد اعتماد به نفس ملي و خودباوري در همة زمينه‌ها لازم است؛ زيرا اعتماد به نفس، رمز پيشرفت علمي و فناوري است. استعداد انساني به تشويق، شناخت و تزريق روح اعتماد و اميد احتياج دارد و اين اعتماد به‌نفس و خودباوري است که شور و اميد مي‌آورد. با ايجاد خودباوري، مي‌توان فضايي پراميد و پرشور را در کشور همراه با پيشرفت مادّي و معنوي و روابط عادلانه، ايجاد کرد.
خودباوري لازم است تا کشور به عزت و اقتدار ملي برسد. عزت ملي عبارت است از اينکه يک ملت احساس حقارت نکند. عزت ملي در مسائل اقتصادي به اين است که کشور به قدرت خودکفائي برسد. عزت ملي در عرصة علم به اين معنا است که جوان دانشجو، پژوهشگر و عالمِ محقق سعي کند مرزها را درنورديده و علم توليد کند. نتيجه اينکه خودباوري سبب شکوفايي استعدادها، ايجاد روح اميد و انگيزه، برقراري ثبات و آرامش و امنيت در کشور، پيشرفت و خودکفايي، عزت و اقتدار ملي مي‌شود.
سياست‌مداران زياده‌خواه و دخالت‌جوي جهاني از استقلال و خودباوري ملت ايران، ضرر مي‌برند. دشمن قصد دارد مردم را به آينده بدبين و نااميد کند. بنابراين وظيفة کساني مانند اساتيد دانشگاه که حرف و روش آن‌ها بر ذهن و عمل مردم تأثير مي‌گذارد، اين است که درست نقطة مقابل آنچه دشمن مي‌خواهد، عمل کنند. بيگانگان بايد بدانند ملت ايران ملتي اميدوار و مستقل است که به خود تکيه مي‌کند و دست حاجت به‌طرف دشمن دراز نمي‌کند.
خودباختگي و وابستگي به بيگانگان به‌خصوص در زمينة علمي، استعدادها و منابع عظيم انساني و مادّي کشور را در راستاي خواسته قدرت‌هاي خارجي و نه در راه خير ملت مصرف مي‌کند. خودباختگي و نبود اعتماد به نفس با ايجاد روح نااميدي و افسردگي در جامعه، باعث سرخوردگي و عقب‌ماندگي، وابستگي به بيگانه، ناامني و بي‌ثباتي و خوشحالي دشمن مي‌شود؛ لذا ملت، به‌ويژه جوانان بايد با اتّکاي به نفس و کاوش در خود، شخصيت خويش را در ميدان‌هاي دشوار بيازمايند تا خود را کشف کنند.
[1]. نساء: 141.
[2]. «العلم سلطان من وجده صال و من لم يجده صيل عليه.» (شرح نهج البلاغة، ج 20، ص 319).