صنايع و معادن ايران در عصر جديد
1401/11/03 13:22فصل قبل
درسال 1312 توسعه زندگي شهرنشيني و با نياز مبرم به سيمان، آهن و همچنين مصالح موردنياز جهت احداث ريل، ايستگاه و پل‌هاي راه‌آهن دولتي؛ اولين کارخانه سيمان در جنوب شهر تهران به بهره‌برداري رسيد. آغاز صنعت فولاد ايران به سال 1316 و قرارداد احداث يک کارخانه فولادسازي در کرج با يک کنسرسيوم آلماني باز مي‌گردد؛ که البته با شروع جنگ جهاني دوم و با جلوگيري از ورود تجهيزات به داخل کشور، تأسيس اين واحد ناتمام ماند. در اوايل دهه1340 شرکت ملي ذوب‌آهن ايران تأسيس شد تا کار اکتشاف معادن سنگ‌آهن و زغال‌سنگ و تجهيز آن‌ها براي تأمين نياز فولاد کشور را سازماندهي نمايد. فعاليت‌هاي اکتشافي اين شرکت منجر به اکتشاف معادن چغارت، چادرملو، چاه گز و سه چاهون و حوزه‌هاي زغالي کرمان، البرز و طبس گرديد. در دهه1350 اين فعاليت‌ها گسترش يافت و منجر به اکتشاف معدن گل گهر شد. به موازات رشد صنعت فولاد، اکتشاف معادن زغال‌سنگ نيز توسعه يافت. در سال1344موافقت‌نامه ايجاد کارخانه ذوب‌آهن بين ايران و شوروي به امضاء رسيد و در سال 1351 اولين شمش چدن در اين کارخانه ريخته شد. در سال 1368 نيز نخستين پاتيل فولاد در کارخانه ذوب‌آهن خوزستان ريخته شد. در اواخر سال 1371 تصميمات گرفته شده در خصوص احداث يک کارخانه ذوب‌آهن در سال 1383 عملي شد و کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، احداث و مورد بهره‌برداري قرار گرفت.
پس از صنعت فولاد، فعاليت صنعت مس با اکتشاف معدن بزرگ مس سرچشمه در دهه پنجاه، در کشور آغاز شد و در سال 1355 شرکت ملي "صنايع مس ايران" تأسيس و کليه فعاليت‌هاي معادن مس کشور به اين شرکت اعطا شد.
در سال1351 صنعت آلومينيوم ايران با تأسيس کارخانه «ايرالکو» در اراک متولد شد و متعاقب آن کارخانه آلومينيوم المهدي در بندرعباس احداث گرديد. آلومينا موردنياز اين کارخانه‌ها هم‌اکنون از معدن جاجرم تأمين مي‌شود. پايه‌هاي صنعت سرب و روي در عصر جديد با صدور پروانه معدن انگوران در سال1301 گذاشته شده است. اتحاديه سرب و روي انگوران در سال 1332 موفق به کسب پروانه بهره‌برداري اين معدن شد و متعاقب آن در سالهاي بعدي شرکتهاي مختلفي از اين معدن بهره‌برداري کردهاند.