سرفصل:زمين‌شناسي اقتصادي

1401/11/03 10:13
فصل قبل

 

نمونه 21: مطلب درسي: عيارسنجي

معمولاً ارزش ماده معدني به عيار عناصر مفيد در آن است و هرچه عيار افزايش يابد ارزش آن نيز افزايش مييابد. مواد معدني با عناصر يکسان ميتوانند ماهيت دوگانه داشته باشند. يعني ممکن است داراي عيار يکسان باشند ولي از نظر اقتصادي ارزش يکساني نداشته باشند. در حقيقت عيار کانسنگ اول يک عيار قابل استحصال و واقعي است درحاليکه عيار کانسنگ دوم ناشي از کانههاي غيرقابل استحصال باشند، عيار کانسنگ اول واقعي و عيار کانسنگ دوم عاريتي است.

بهطور مثال اصليترين انواع سنگآهنها منيتيتي و هماتيتي هستند با عناصر يکسان اما منيتيتيها معمولاً قابليت بالاي جدايش به روش مغناطيس دارند ولي هماتيتيها اين قابليت را ندارند و گاهي فاقد ارزش اقتصادي هستند. از طرفي وجود عناصري مثل فسفر، گوگرد و سيليس در سنگ آهنهاي منيتيتي از ارزش آن ميکاهد.

عنوان جهت الهي بحث: ايمان واقعي و ايمان عاريتي

اگر وجود ايمان را در انسان بهعنوان عيار در ذخاير معدني تشبيه کنيم، ايمان هم بر دو گونه است همانطور که اميرالمؤمنينg ميفرمايند: «گونه‏اى از ايمان است كه ثابت است و در درون دلها جايگزين و گونه‏اى است كه ميان دلها و سينه‏ها عاريت است»[1].

آيتالله خامنهاي نيز ميفرمايند: «ايمان عاريهاي هم ايمان است؛ نه اينکه آن شخص، منافق است؛ ايمانش راسخ نيست؛ لذا زود زايل ميشود. ايمان ثابت و مستقر، يعني جاي گرفتهي در قلب، تکيه کردهي به يک استدلال و يک بينش عميق، و پشتيباني شدهي با عمل صالح. نوع ديگر ايمان اين است که با احساسات پيدا شده، با منطق پيدا نشده؛ انسان پاي آن، عمل صالح نگذاشته؛ همينطور شعارِ ايماني داده و گاهي هم خيلي تند شعار داده؛ اما پاي اين، عمل صالحي که به خاطر آن با نفس خودش مجاهدت و مبارزه کند، خرج نکرده؛ يعني اين ايمان با عمل صالح آبياري نشده؛ اين ميشود ايمان عاريهاي... در چه مواقعي اينگونه ايمان زايل ميشود؟ وقتهاي امتحان و لحظات هواي نفس. مثلاً اگر کسي پولدوست است، هنگاميکه بين پول و حفظ ايمان، سر دوراهي قرار بگيرد، ايمان زايل و تمام ميشود. بعضيها دچار وسوسههاي نفساني و شهوات جنسي هستند؛ بعضيها دچار مقامپرستي بند؛ هرکسي بهگونهاي است. هرکدام از ما لغزشگاهي داريم؛ به قول فرنگيها، پاشنهي آشيل و چشم اسفندياري داريم؛ آنجا گيجگاه و ضربت خور ماست؛ به خدا پناه ببريم که آن ضربت خور پيش نيايد. راهش تقواست[2]».

درس: مباني استخراج مواد معدني

سرفصل درس مباني استخراج مواد معدني به شرح جدول ذيل هست:

سرفصل درس مباني استخراج مواد معدني

تعداد واحد: 2 واحد  

نوع درس: نظري (32ساعت)

هم نياز: مباني مکانيک سنگ

هدف: آشنايي با مباني و اصول معدن کاري و روشهاي مختلف باز کردن معادن و استخراج کانسارها

سرفصلها:

آشنايي با صنعت معدن کاري: سوابق تاريخي معدن کاري، ويژگيهاي صنعت معدن، اهميت صنعت معدني،اصطلاحات و مفاهيم اساسي معدن کاري

طراحي معدن: تأسيسات بيروني معدن،روشهاي دسترسي به ماده معدني، طراحي شبکه معدن

عمليات واحد معدن کاري،چالزني، انفجار، تهويه، بارگيري،باربري،نگهداري

عمليات چالزني: انواع ماشينهاي حفر چال، حفاري ضربهاي، دوراني، ضربهاي –دوراني

عمليات انفجار: آشنايي با مواد منفجره، مراحل آمادهسازي چال، انواع الگوهاي انفجار در معادن، تهويه و ايمني در معادن، خدمات فني در معادن، ترابري در معادن، حفريات زيرزميني

نگهداري در معادن:انواع سيستمهاي نگهداري، نشست و کنترل زمين، روشهاي استخراج مواد معدني تأسيسات بيروني معدن، چراغ خانه،تعميرگاهها،نيروگاه برق، مرکز توليد هواي فشرده، مراکز اداري و خدماتي، طراحي و انتخاب تجهيزات مختلف معدن کاري

بازديد: انجام حداقل يک بازديد از يک معدن روباز و حداقل يک بازديد از يک معدن زيرزميني الزامي است

منابع:

هارتمن هوارد، اصول مهندسي معدن.

مدني حسن، اصول استخراج معدن، جلد 1و2

 

 


[1]. «فَمِنَ الْإِيمَانِ مَا يَكُونُ ثَابِتاً مُسْتَقِرّاً فِي الْقُلُوبِ وَ مِنْهُ مَا يَكُونُ عَوَارِيَ بَيْنَ الْقُلُوبِ وَ الصُّدُور» (نهج البلاغة (صبحي صالح)، خطبه 189، ص279).

 

[2]. بخشي از بيانات مقام معظم رهبري در ديدار رئيسجمهور و اعضاي هيئت دولت‌‌ در تاريخ 20/08/1383.

khamenei.ir

 

فصل بعد