سرفصل: جدايش کاني‌ها
1401/11/03 12:27فصل قبل
نمونه 44: مطلب درسي: پايش سيستم
براي بالا بردن کارايي عمليات کارخانه فرآوري و به دست آوردن محصولي باکيفيت مناسب، ابتدا بايد از وضعيت سيستم شناخت خوبي پيدا کرد. اين شناخت از طريق پايش به دست مي‌آيد[1]. در بسياري از موارد هدف از پايش، بهبود عملکرد سيستم و رسيدن به شرايط مشخص‌شده براي فرآيند ازنظر عيار، بازيابي يا ظرفيت است. پايش به‌عنوان مراقبت، پيگيري يا بررسي سيستم يا بخشي از آن بنابر دليل خاصي تعريف مي‌شود که شامل فعاليت‌هاي مشاهده و نظارت مي‌گردد. پايش مي‌تواند شامل اندازه‌گيري يا آزمايش در فواصل زماني به‌ويژه با هدف تنظيم و کنترل باشد.
عنوان جهت الهي بحث: حسابرسي از خود
انسان به‌عنوان شاهکار خلقت نيز مانند هر سيستمي براي ارتقاي وضعيت خود و رسيدن به‌جايگاه مطلوب، نيازمند پايش است اولين گام در اين مسير مشارطه (با خود قرار گذاشتن) است که انسان براي خود هدف‌هايي را تعيين کند و در مسير رسيدن به آن مراقبه و محاسبه نمايد. مراقبه و محاسبه در متون ديني همان پايش است. مراقبه يعني انسان لحظه به لحظه مراقب اعمال خود باشد تا خطايي ز او سر نزند [2] و محاسبه يعني انسان در پايان هر روز اعمال خود را بررسي نمايد تا ميزان تحقق اهداف از پيش تعيين‌شده‌ي زندگي خود را ارزيابي نمايد[3].
[1]. Monitoring.
[2]. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ؛ اي کساني که ايمان آورده‌ايد مراقب خود باشيد.» (مائده:105).
[3]. قال رسول‌الله (صلّي‌الله‌عليه‌وآله): «حَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا وَ زِنُوهَا قَبْلَ أَنْ تُوزَنُوا وَ تَجَهَّزُوا لِلْعَرْضِ الْأَكْبَر؛ پيش از آنكه به‌حساب شما برسند خود به حساب خويش برسيد، و قبل از آنكه مورد سنجش قرار گيريد خويشتن را بسنجيد، و خود را براى رستاخيز بزرگ آماده كنيد.» (وسائل الشيعة، ج 16، ص 99؛ بحار الأنوار، ج 67، ص 73).