سرفصل: فرآيندهاي دگرگوني
1401/11/02 12:06فصل قبل
نمونه 4: مطلب درسي:تغييرات حاصل از دگرگوني(تشکيل الماس)
الماس در دماي بيشتر از 1500 درجه سانتي‌گراد و تحت فشار 4 تا 6 گيگاپاسکال تشکيل مي‌شود. آتش‌فشان‌هاي کيمبرليتي در عمق 150 تا 250 کيلومتري زمين تشکيل مي‌شوند و پس از ذوب نمودن لايه‌هاي بالايي به سطح زمين راه پيدا مي‌کنند و عامل اصلي جابجايي الماس به نزديک سطح زمين هستند. بزرگ‌ترين معدن الماس در آفريقاي جنوبي قرار دارد و از سنگ‌هاي کيمبرليتي آن الماس استخراج مي‌شود. بشر تلاش کرده است الماس مصنوعي بسازد اما اين الماس از نظر کيفيت و اندازه قابل مقايسه با الماس‌هاي طبيعي نيستند.
عنوان جهت الهي بحث: نقش سختي‌ها در پرورش استعدادهاي انسان
همان‌گونه که الماس تحت شرايط سخت دما و فشار زياد پرورش مي‌يابد تا به يک ماده ارزشمند تبديل شود انسان نيز بايد براي رسيدن به کمال شرايط سخت را تحمل نمايد. خدا براي تربيت و پرورش جان انسان‌ها دو برنامه تشريعي و تکويني دارد و در هر برنامه، شدايد و سختي‌ها را گنجانيده است. در برنامه تشريعي، عبادات را واجب کرده و در برنامه تکويني، مصائب را در سر راه بشر قرار داده است. روزه، حج، جهاد، انفاق، نماز، شدايدي[1] است که با تکليف ايجاد گرديده و صبر و استقامت در انجام آن‌ها موجب تکميل نفوس و پرورش استعدادهاي عالي انساني است. گرسنگي، ترس، تلفات مالي و جاني، شدايدي است که در تکوين پديد آورده شده است و به‌طور قهري انسان را در بر ميگيرد. سختي‌ها همچون صيقلي که به آهن و فولاد ميدهند، هر چه بيشتر با روان آدمي تماس گيرد او را مصممتر و فعّالتر و برندهتر ميکند؛ زيرا خاصيت حيات اين است که در برابر سختي مقاومت کند و به‌طور خودآگاه و يا ناخودآگاه آماده مقابله با آن گردد.
سختي همچون کيميا، خاصيت تغيير ماهيت دارد، جان و روان آدمي را عوض ميکند. اکسير حيات دو چيز است: عشق، و آن ديگر بلاء. اين دو، نبوغ ميآفرينند و از مواد افسرده و بيفروغ، گوهرهايي تابناک و درخشان به وجود ميآورند.
همه عمر تلخي کشيده است سعدي که نامش برآمد به شيرين زباني
ملت‌هايي که در دامان سختي‌ها و شدايد بسر ميبرند نيرومند و با اراده ميگردند. مردم راحت‌طلب نازپرورده، محکوم و بدبخت‌اند.
چنانکه شاعر[2] ميگويد:
اندر طبيعت است که بايد شود ذليل آن ملّتي که به راحت و عيش خو کنند
[1]. عباداتي که ذکر شده است براي انسان خودساخته سخت و شديد نيست اما براي انساني که هنوز خود را نساخته است سخت و مشکل هست.
[2]. نيمتاج سلماسي، در زمره بانوان بي باک و ميهن دوست و از شاعران نامور کشور در قرن چهاردهم مي باشد. وي نوه حاج وزير سلماسي، دختر يوسف لکستاني و نرگس و به ديگر سخن فرزند مسعود ديوان سلماسي و عروس تاجرباشي خويي بود.