سرفصل: فرآيندهاي دگرگوني

1401/11/02 12:06
فصل قبل

 

نمونه 4: مطلب درسي:تغييرات حاصل از دگرگوني(تشکيل الماس)

الماس در دماي بيشتر از 1500 درجه سانتيگراد و تحت فشار 4 تا 6 گيگاپاسکال تشکيل ميشود. آتشفشانهاي کيمبرليتي در عمق 150 تا 250 کيلومتري زمين تشکيل ميشوند و پس از ذوب نمودن لايههاي بالايي به سطح زمين راه پيدا ميکنند و عامل اصلي جابجايي الماس به نزديک سطح زمين هستند.  بزرگترين معدن الماس در آفريقاي جنوبي قرار دارد و از سنگهاي کيمبرليتي آن الماس استخراج ميشود. بشر تلاش کرده است الماس مصنوعي بسازد اما اين الماس از نظر کيفيت و اندازه قابل مقايسه با الماسهاي طبيعي نيستند.

عنوان جهت الهي بحث: نقش سختيها در پرورش استعدادهاي انسان

همانگونه که الماس تحت شرايط سخت دما و فشار زياد پرورش مييابد تا به يک ماده ارزشمند تبديل شود انسان نيز بايد براي رسيدن به کمال شرايط سخت را تحمل نمايد. خدا براي تربيت و پرورش جان انسانها دو برنامه تشريعي و تکويني دارد و در هر برنامه، شدايد و سختيها را گنجانيده است. در برنامه تشريعي، عبادات را واجب کرده و در برنامه تکويني، مصائب را در سر راه بشر قرار داده است. روزه، حج، جهاد، انفاق، نماز، شدايدي[1] است که با تکليف ايجاد گرديده و صبر و استقامت در انجام آنها موجب تکميل نفوس و پرورش استعدادهاي عالي انساني است. گرسنگي، ترس، تلفات مالي و جاني، شدايدي است که در تکوين پديد آورده شده است و بهطور قهري انسان را در بر مي‏گيرد. سختيها همچون صيقلي که به آهن و فولاد مي‏دهند، هر چه بيشتر با روان آدمي تماس گيرد او را مصمم‏تر و فعّال‏تر و برنده‏تر مي‏کند؛ زيرا خاصيت حيات اين است که در برابر سختي مقاومت کند و بهطور خودآگاه و يا ناخودآگاه آماده مقابله با آن گردد.

سختي همچون کيميا، خاصيت تغيير ماهيت دارد، جان و روان آدمي را عوض مي‏کند. اکسير حيات دو چيز است: عشق، و آن ديگر بلاء. اين دو، نبوغ مي‏آفرينند و از مواد افسرده و بي‏فروغ، گوهرهايي تابناک و درخشان به وجود مي‏آورند.

     همه عمر تلخي کشيده است سعدي‏                                                که نامش برآمد به شيرين زباني

ملتهايي که در دامان سختيها و شدايد بسر مي‏برند نيرومند و با اراده مي‏گردند. مردم راحتطلب نازپرورده، محکوم و بدبختاند.

چنانکه شاعر[2] ميگويد:

 اندر طبيعت است که بايد شود ذليل                                                آن ملّتي که به راحت و عيش خو کنند

 


[1]. عباداتي که ذکر شده است براي انسان خودساخته سخت و شديد نيست اما براي انساني که هنوز خود را نساخته است سخت و مشکل هست. 

 

[2]. نيمتاج سلماسي، در زمره بانوان بي باک و ميهن دوست و از شاعران نامور کشور در قرن چهاردهم مي باشد. وي نوه حاج وزير سلماسي، دختر يوسف لکستاني و نرگس و به ديگر سخن فرزند مسعود ديوان سلماسي و عروس تاجرباشي خويي بود.

 

فصل بعد
نقدها و نظرات