سرفصل: فرآيندهاي ساختاري
1401/11/02 12:16فصل قبل
نمونه 7: مطلب درسي: تکتونيک صفحه‌اي
نظريه تکتونيک صفحه‌اي بر اساس نظريه رانش قاره‌اي در نخستين دهه‌هاي قرن بيستم مطرح شد. بر اساس اين نظريه، پوسته کره زمين يا ليتوسفر از صفحاتي تشکيل مي‌شود. بر اساس تحقيقات به عمل آمده سنگ‌کره از 7 صفحه اصلي و بزرگ: آفريقا، اوراسيا، امريكا، آرام، استراليا و جنوبگان تشكيل شده است. اين صفحات به‌صورت مداوم در حال حرکت هستند و بر اثر جابجايي اين صفحات، پديده‌هايي همچون زلزله، آتش‌فشان‌ها، تشکيل کوه‌ها و ... حاصل مي‌شوند. ميزان حرکت اين صفحات حداکثر 100 ميلي‌‌متر در سال تخمين زده مي‌شود. شکل شماره1 جابجايي قاره‌ها در طول ميليون‌ها سال را نشان مي‌دهد.
عنوان جهت الهي بحث: حرکت نامحسوس کوه‌ها
کوه‌ها به تبع حرکت زمين و پوسته‌ي آن حرکت مي‌کنند که اغلب ناشي از تکتونيک صفحه‌اي است. اگر اين حرکت را به‌صورت هندسي و شکلي مورد توجه قرار دهيم اشکال به وجود آمده مي‌تواند با حرکت ابرها شبيه‌سازي شود. از طرفي اگر مقياس زماني حرکت قاره‌ها را بزرگ کنيم و مثلاً هر ميليون سال را يک ثانيه در نظر بگيريم طبيعتاً اين حرکت مي‌تواند از اين جنبه نيز شبيه حرکت ابرها شود که قرآن مجيد نيز مي‌فرمايد: «وَ تَرَي الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً وَ هِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ؛[1] كوهها را مىبينى و آن‌ها را ساكن مىانگارى در حالى كه مانند ابر در حرکت‌اند.» توجه داشته باشيم که در چهارده قرن پيش انسان از هيچ يک از اين حرکت‌ها آگاهي نداشت.[2]
[1]. نمل:88.
[2]. حرکت کوه‌ها را مي‌توان به بحث فرسايش نيز ارتباط داد.