2-4- محور رابطه تکوین و تشریع
1401/10/14 11:14فصل قبل
2-4-1- نگرش غیرتوحیدی: جدایی علم (تجربه) از دین
در این نگاه غیرتوحیدی، فرد علم (تجربه) را از دین جدا دانسته و فقط به یافته‌ها و دانسته‌های خود که از طرق مختلف علمی ثابت‌شده اکتفا کرده و صرفاً هر موردی که با علم و تجربه بشری ثابت‌شده قبول دارد و دستورات شرعی و احکام الهی را نادیده می‌گیرد. این نگرش استفاده از مشروبات الکلی، استفاده از گوشت خوک و... را مجاز می‌داند درصورتی‌که شرع آن را حرام کرده است. این فرد مواردی که هنوز علم ضرر آن را اثبات نکرده و یا اتفاق‌نظر علمی در مورد مضرات آن وجود ندارد تجویز می‌کند. به‌طوری‌که هنوز در برخی کشورهای جهان به‌ویژه اروپا و امریکا گوشت خوک جز غذاهای رسمی آن‌ها قرار دارد.
2-4-2- نگرش توحیدی: هماهنگی تکوین و تشریع
در نگاه توحیدی، دانشمند، علم (تجربه) را هماهنگ با دین دانسته و در تشخیص˓ درمان و یادگیری علوم پزشکی تنها به یافته‌ها و دانسته‌های خود که از طرق مختلف علمی ثابت‌شده اکتفا نکرده و همواره دستورات شرعی و احکام الهی را مدنظر قرار داد (توجه به جنبه شرعی و علمی) و تمامی تلاش خود را بر این اصل استوار کرده که همواره خداوند و رضایت او را در اجرای دانسته‌های علمی خود مدنظر و یا حتی مقدم بدارد. به‌عنوان مثال این فرد باور دارد که اگر دین چیزهایی را نجس می‌داند دلیل آن، خبیث بودن ذات یا زیان بهداشتی و سلامتی آن هست و استفاده آن را برای خود و بیمارانش توصیه نمی‌کند اگرچه مضرات آن در علوم روز هنوز اثبات نشده باشد و این گفته امام رضاA را نیز تأیید‌کننده دیدگاه خود می‌داند که در روایتی می‌فرمایند:
«خداوند تبارک‌وتعالی هیچ خوردنی و نوشیدنی را حلال نکرده مگر آن‌که در آن منفعت و مصلحت بوده است و هیچ خوردنی و نوشیدنی را حرام نکرده مگر آن‌که در آن زیان و نابودی و فساد بوده است. پس هر چیز سودمند و نیروبخش جسم که باعث تقویت بدن هست، حلال شده و هر چیزی که قوای جسمانی را از بین ببرد و یا موجب مرگ شود، حرام است»[1].
همچنین در باب رعایت احکام اسلامی جهت تشریح جسد در دانشگاه اسلامی غسل میت انجام می‌شود درحالی‌که هنوز توجیهی علمی برای آن آورده نشده است.
در فصل چهارم به برخی از آیات قرآن در رابطه با خوردن مشروبات الکلی و خوردن گوشت خوک و مضرات آن‌ها اشاره می‌شود. چنین آیات و احادیثی در زمانی مطرح‌شده است که هنوز علم بشری قادر به تائید مضرات آن‌ها نبوده است.
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ؛[2] ای کسانیکه ایمان آورده‌اید، همانا شراب و قمار و بت‌ها و سنگ‌هایی که برای قربانی نصب شده و چوبه‌های قرعه، پلید و از اعمال شیطانی هستند، پس از آن‌ها دوری کنید، شاید که رستگار شوید.»
به تجربه ثابت‌شده هر چیزی که مصرف آن حرام شمرده‌شده قطعاً به‌نوعی برای انسان مضر است و البته تاکنون هم دلایل علمی زیادی برای اثبات این مضرات ارائه‌شده است.
[1]. «أَنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمْ يُبِحْ أَكْلًا وَ لَا شُرْباً إِلَّا لِمَا فِيهِ الْمَنْفَعَةُ وَ الصَّلَاحُ وَ لَمْ يُحَرِّمْ إِلَّا مَا فِيهِ الضَّرَرُ وَ التَّلَفُ وَ الْفَسَادُ فَكُلُّ نَافِعٍ مُقَوٍّ لِلْجِسْمِ فِيهِ قُوَّةٌ لِلْبَدَنِ فَحَلَالٌ وَ كُلُّ مُضِرٍّ يَذْهَبُ بِالْقُوَّةِ أَوْ قَاتِلٍ فَحَرَام»(مستدرک الوسایل، نوری، 1366، ج 16، ص 233).
[2]. مائده/ آیه 90.