4-12-1- مطلب درسی (1): خودارضائی

خودارضائی با نام علمی ماستور باسیون یا اونانیسم و به اصطلاح عوام «جلق» به معنای انجام عملی توسط خود فرد جهت رسیدن به اوج لذت جنسی یا ارضای جنسی  (Orgasm) بدون عمل نزدیکی (Intercours) است که بیشتر توأم با خیال‌بافی صورت می‌گیرد.

برای درک مضرات استمناء ابتدا مسیر عصبی یک تحریک جنسی تا انزال را طی عمل نزدیکی به‌طور ساده مرور می‌کنیم. ابتدا نعوظ با تحریکات دو مسیر، یکی مسیر رفلکسی (Reflexogenic) که ناشی از تحریک حس پنج‌گانه بخصوص لامسه و بینائی و دیگری مسیر ذهنی (Psychogenic) که ناشی از تحریکات ذهنی است.[1]

از طریق این دو مسیر مراکز نخاعی و فوق نخاعی (Supraspinal) و سیستم عصبی مرکزی و هیپوتالاموس, ابتدا منجر به بروز نعوظ و سپس ادامه و استمرار تحریکات مراکز جنسی مغز، شدت تحریکات را به حدی بالا می‌برد که به حد آستانه ارضای جنسی فرد برسد و عمل انزال صورت گیرد. این مسیر طبیعی تا انزال، با عمل نزدیکی می‌تواند رخ دهد و یا طی مرحله خواب REM (Rapid Eye Movment) انجام شود. خواب شامل چندین مرحله سطحی تا عمقی هست

در یکی از این مراحل, حرکت سریع کره چشم وجود دارد که به این مرحله REM گفته می‌شود. در این مرحله در افراد سالم نعوظ آلت تناسلی ایجاد شده و خواب دیدن و رؤیا نیز رخ می‌دهد. طی نعوظ ممکن است همراه با تحریکات جنسی ناشی از رویای شبانه، میزان تحریکات به حد آستانه انزال رسیده و منجر به ارضای جنسی و انزال طبیعی گردد (محتلم شدن یا جنابت).[2]

آنچه توضیح داده شد مسیر طبیعی ارضای جنسی و انزال بود ولی طی عمل استمناء مسیر تحریکات رفلکسی ناشی از حس‌های پنج‌گانه، بجای حس لمس تمامی بدن، محدود به حس لمس موضعی ناحیه محدودی از آلت تناسلی هست. همچنین تحریک سایر احساس مانند بینائی، شنوایی و حتی بویائی که طی عمل نزدیکی اهمیت دارد در حد صفر خواهد بود. لذا جهت رسیدن به آستانه ارضای جنسی، لازم است مسیر ذهنی (Psychogenic) جبران کمبود تحریکات مسیر رفلکسی و حسی را بنماید، لذا با فشار ذهنی و عصبی مضاعف، مغز مسیر را به سمت رسیدن به حد آستانه انزال طی می‌کند.

که این فشار مضاعف می‌تواند با تکرار، عوارض عصبی ببار آورد؛ و همچنین به‌تدریج مرکز عصبی تحریکات جنسی با کاهش آستانه ارضای جنسی و انزال، سعی در جبران این کمبود تحریکات حسی را خواهد کرد تا مغز فشار کمتری را متحمل گردد؛ و در نتیجه با کاهش آستانه ارضای جنسی به‌تدریج فرد مبتلا به زود انزالی (Premature Ejaculation)  خواهد شد؛ که عارضه شایع ناشی از استمناء هست. بدین معنی که زمانی که فرد تحت تأثیر تحریکات اندک جنسی قرار می‌گیرد حتی زمانی که تصمیم به عمل نزدیکی می‌گیرد، مسیرهای عصبی مرکزی جنسی فعال شده و با سرعت بیشتر، مدت زمان کمتر و با تحریکات جنسی کمتر و با توجه به کاهش آستانه انزال، در مدت زمان کمتری فرد را به مرحله انزال و ارضای جنسی می‌رساند. گاهی حتی قبل از نعوظ کامل آلت تناسلی و اقدام به عمل نزدیکی و دخول آلت تناسلی، فرد دچار ارضای جنسی می‌گردد و آنچه را که سال‌ها با آرزو و ذهنیت آن اقدام به استمناء می‌کرده، پس از ازدواج قادر به انجام آن و یا لذت بردن از آن نخواهد بود.

افرادی که استمناء به تعداد بسیار زیاد انجام می‌دهند دچار عوارض شدید عصبی بدنی مثل لاغری، لرزش و افسردگی و اضطراب می‌گردد. البته جای بحث دارد که آیا مشکلات عصبی و اضطراب و زمینه مشکل روحی، منجر به استمناء به مقدار زیاد می‌گردد و یا استمناء زیاد، منجر به افسردگی و اضطراب می‌گردد؟ ولی به هرحال شیوع استمناء، در بیماران روحی و بستری بخش روانی بسیار بالاست.

حال اگر خودارضایی در فرد خارج از کنترل گردد و فرد مداوم مشغول انجام این عمل باشد، مسلماً سیکل محاسبه شده توسط بدن به هم خواهد خورد و آسیب‌هایی که به بدن میزند به خاطر عدم دریافت کالری و از سوی دیگر سوزاندن کالری ذخیره شده بدن، می‌تواند شدید باشد. لاغری و حتی چاقی مزمن برای شما به ارمغان بیاورد. به اندام‌های تناسلی ضربه وارد کند و آن‌ها را تحلیل ببخشد. خروج منی در آقایان و عدم ادرار و در نتیجه باقی ماندن بخشی از سمن در لوله خروجی آلت باعث عفونت در دراز مدت گردد. به پروستات ضربه بزند. ایجاد ضعف بدنی به خاطر کالری بالای سوخته شده و کمبود کالری لازم برای سلول‌های ضعیف و حساس از قبیل سلول‌های بینایی در چشم و سلول‌های فلیکول مو که منجر به ضعف بینایی و ریزش مو می‌گردد. همچنین منجر به تهی شدن بدن از مواد ریزمغذی و درد‌های عضلانی – اسکلتی می‌گردد.

شکل 14-4: عوارض شایع ناشی از استمناء یا خودارضائی برگرفته از کتاب این مسئله خیلی جدی هست.

ممکن است این تصور برای برخی از افراد وجود داشته باشد که استمناء به مقدار کم چون منجر به کاهش فشارهای عصبی ناشی از تحریکات جنسی می‌گردد، سودمند هست. حتی گروه متعددی از پزشکان، بخصوص در مقالات غربی چنین عقیده‌ای را ارائه کرده‌اند و خودارضائی را به‌عنوان راه جلوگیری از شیوع بیماری‌های مقاربتی و افزایش تعداد حاملگی غیرقانونی ناشی از ارتباط جنسی جوانان می‌دانند و یا به‌عنوان قسمتی از رفتار جنسی طبیعی قلمداد کرده‌اند و شاید صرفاً مضرات آن را در حد دفع مقداری از مایع منی (semen)  یعنی دفع مقادیر ناچیزی پروتئین و ویتامین و مواد قندی می‌دانند. اما در دین اسلام این عمل نیز مانند شرب الکل که حتی به مقدار کم‌مصرف آن حرام هست، گناه کبیره شمرده شده است و انجام آن منع گردیده است. برخی پزشکان مقدار کم الکل را مضر نمی‌دانند. ولی انسان پس از درک لذت آن، به دلیل زیاده‌طلبی، به مقادیر کم راضی نیست. به همین صورت عمل استمناء و خودارضائی جنسی نیز به‌تدریج با زیاده‌طلبی در لذت جنسی و ارضاء و به‌تدریج با افزایش و استمرار آن تبدیل به اعتیاد روحی می‌گردد. به‌طوری مشاوره های نوجوانان و جوانان گرفتار خود ارضایی نشان می دهد دفعات این خودارضایی گاهی تا روزی

که بسیاری از جوانان با علم به مضرات آن و تمایل شدید به ترک و حتی پشیمانی شدید و انزجار پس از انجام استمناء، قادر به ترک آن نیستند.[3]

لذا به نظر می‌آید، استمناء نیز به هر میزان مضر هست و باعث قرار گیری فرد در یک مسیر اعتیادآور روحی می‌شود. از نظر اسلام هر نوع رابطه جنسی فقط و فقط مابین زوجین تعریف شده که باز هم امروزه ثابت شده افرادی که رابطه جنسی را با افراد مختلف تجربه کرده‌اند در زندگی زناشویی خود در این زمینه دچار مشکلات جدی شده تا جایی که زندگی مشترک آن‌ها به جدائی ختم گشته؛ پس عمل خود ارضائی هم که به نوعی یک رابطه جنسی یک‌طرفه هست، گذشته از اینکه گناه کبیره محسوب می‌شود، دارای عوارض بسیار مخرب هست.[4]

اگرچه ممکن است برخی در خصوص عوارض جسمی خودارضایی با توجه به اختلاف نظرهایی علمی که در این خصوص وجود دارد تردید کنند، منتهی قرائن متعددی وجود دارد که این عوارض را تأیید می کند: اول اینکه بالاخره علوم تجربی هنوز به انتهای خودش نرسیده، و هر لحظه ممکن است عوارض جدیدی از یک رفتار کشف شود که تا کنون علم بدان ها دست پیدا نکرده است، خصوصا با توجه به این که قرآن کریم و روایات به عنوان دو منبع معصومانه از جانب خالق انسان در معرفی مصالح و مفاسد انسان به شدت از این مسئله نهی کرده است که در ادامه به بخشی از این نواهی اشاره خواهیم کرد.

قرینه دوم گزارش های انسان هایی است که مبتلا به خود ارضایی بوده و عوارض زیادی در جسم و روان خود مشاهده کرده اند[5] بدون اینکه پیش از این، از آن عوارض مطلع باشند، تا نقش تلقین محتمل باشد.

نکته سوم اینکه بدون تردید افراط در انزال عوارض سوئی دارد، به همین خاطر بسیاری از پزشکان تیم های ورزشی، ورزشکاران حرفه ای را در طول مدت مسابقات از ارتباط جنسی نهی می کنند، از طرفی ارتباط جنسی یک ارتباط دو سویه است که در گروی تحقق شرایط، مکان مناسب و رضایت طرفین است که خود این عوامل، دفعات آن را کاهش می دهد، اما خودارضایی در کوتاهترین زمان ممکن و در یک خلوت چند دقیقه ای می تواند اتفاق بیفتد، به همین خاطر دفعات آن بسیار بالاتر از ارتباط جنسی خواهد بود، و خود این امر با توجه به اعتیادآور بودن آن قطعا آسیب زاست. چند بار اتفاق می افتد، و شخص اراده ترک آن را ندارد و چنین افراطی در انزال، آن هم به مدت گاهی بیش از ده سال عواقب قابل توجهی را به دنبال خواهد داشت.

حرمت خود ارضایی در آیه و روایات

یکی از ویژگی‌های انسان‌های مؤمن در قرآن، این است که در مسائل جنسی خودشان را از آلوده شدن به گناه حفظ می‌کنند و صرفاً از طریق ازدواج غریزه جنسی خود را ارضا می‌کنند سپس می‌فرماید هر کس از غیر مسیر ازدواج غریزه جنسی خودش را ارضا کند از تجاوزکاران است.

«وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ فَمَنِ ابْتَغَی وَرَاءَ ذَلِکَ فَأُولَـئِکَ هُمُ الْعَادُونَ؛[6] و آن‌ها که دامان خود را (از آلوده شدن به بی‌عفتی) حفظ می‌کنند؛ تنها آمیزش جنسی با همسران و کنیزانشان دارند، که در بهره‌گیری از آنان ملامت نمی‌شوند؛ و کسانی که غیر از این طریق را طلب کنند، تجاوزگرند!»

عمل استمنا مشمول این آیه می‌شود که می‌فرماید هر کسی غیر از این طریق را (جهت بهره‌گیری جنسی) طلب کند تجاوزگر است. علاوه بر این در سخنان گهربار معصومین A نیز از عمل استمنا به زشتی یاد شده و مورد نهی قرار گرفته است که در اینجا به احادیثی از اهل‌بیت A اشاره می‌کنیم:

امام صادق A: «روز قیامت خداوند با شخص خودارضا گفت‌وگو نمی‌کند و از چشم خدا می‌افتد.»[7]

رسول خدا l: «لعنت خدا و ملائکه خداوند و تمام بشر بر شخص خودارضا»[8]

رسول خدا l: «کسی که خودارضایی می‌کند، ملعون است».[9]

امام صادق A: «خودارضایی گناه بزرگی است که خداوند در قرآن از آن نهی فرموده است، و انجام دهنده آن مانند کسی است که با خود ازدواج کرده، و اگر بدانم کسی مرتکب چنین رفتاری می شود با او هم غذا نخواهم شد».[10]

[1]. فیزیولوژی اعصاب و غدد درون ریز، ص316.

[2]. فیزیولوژی اعصاب و غدد درون ریز، ص316.

[3]. مبانی آناتومی و فیزیولوژی بالینی و جراحی، موسوی و دیگران، 1389، ص276.

[4]. برای آگاهی از این عوارض می توانید رجوع کنید به: «این مسئله خیلی جدی است» نوشته آقای علی روحانی و دیگران؛ «اختلالات و انحرافات جنسی (علل، پیشگیری، درمان)» نوشته آقای ابراهیم واحد؛ «خانواده و مسائل جنسی کودکان» نوشته آقای علی قائمی.

[5]. برای اطلاع ازبرخی از این گزارش ها نگاه کنید: مشكلات جنسي جوانان و بحثي درباره انحرافات جنسي، نوشته آیت الله مکارم شیرازی.

[6]. نور/ 5 تا 7.

[7]. «ثَلَاثَةٌ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لا يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ‏ ... وَ لا يُزَكِّيهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ... وَ النَّاكِحُ نَفْسَه‏»( الخصال، ابن بابویه، 1362، ج1، ص106).

[8]. «ألاَ لَعنَةُ اللّهِ و الملائكةِ و النّاسِ أجمَعينَ على ... ناكِحِ يَدِهِ»(کنزالعمال، متقی هندی، 1409، ح44057).

[9]. «نَاكِحُ الْكَفِّ مَلْعُون‏»(بحارالانوار، مجلسی، محمدباقر، ج101، ص30).

[10]. « سُئِلَ الصَّادِقُ ع عَنِ الْخَضْخَضَةِ فَقَالَ إِثْمٌ عَظِيمٌ قَدْ نَهَى اللَّهُ عَنْهُ فِي كِتَابِهِ- وَ فَاعِلُهُ كَنَاكِحِ نَفْسِهِ وَ لَوْ عَلِمْتَ بِمَا يَفْعَلُهُ مَا أَكَلْتَ مَعَه‏»( وسائل الشیعه، حر عاملی، ج28، ص364).