4-5-1- مطلب درسی (1): عملکرد قلب
قلب انسان عضله مخروطی چهار حفرهای است که به شکل وارونه در فضای میان سینه قرارگرفته بهگونهای که قاعده آن در سمت بالا و راست و رأس آن در سمت پایین و چپ واقعشده است[1] که این وضعیت قرارگیری قلب با توصیف امام صادق A در مورد ظاهر قلب، کاملاً مطابق است.
امام صادق Aخطاب به طبیب هندی میفرمایند:
«قلب به شکل دانه صنوبر (کاج) است؛ زیرا وارونه است و یک سر قلب، باریک قرارداده شده است تا لابهلای ریهها برود و با سردی آن، خودش را خنک کند، مبادا مغز از گرمای آن بسوزد».[2]
همچنین امام رضا Aفرمودند:
«قلب، پادشاه سرزمین بدن است»[3].
همانطور که گفته شد قلب در میان سینه قرارگرفته و بهوسیله آبشامه که شامل سه لایه[4] است، و دندهها و عضلات محافظت میشود که یکی از نشانههای حکمت و لطف الهی است.
امام صادق A میفرمایند:
«ای مفضّل! چه کسی قلب را در درون سینه انسان پنهان نموده است و آن را با زرهی که همان غشاء قلب است پوشانده است و آن را با اعضای داخلی (دندهها) و گوشت و عصبی که بر اعضای داخلی است، محافظت نموده است تا جراحت و آزاری به آن نرسد؟»[5]
کار قلب پمپاژ خون به سراسر بدن هست ولی پمپهای امروزی ازجمله قلبهای مصنوعی که توسط بشر با نیروی خدادادی ساختهشدهاند، از دهها قطعه تشکیل یافته است بااینوجود این پمپها ازلحاظ ساختار، عملکرد و دوام، هرگز قابلمقایسه با قلب نیستند.
قلب انسان در هر دقیقه بهطور متوسط هفتاد بار میزند در هرروز خون بهوسیله قلب توسط عروق خونی بدن را بارها دور میزند و مواد ضروری و اکسیژن را به بدن میرساند و دیاکسید کربن را پس میگیرد و قادر است روزانه 8000 لیتر و در هر ساعت خواب 340 لیتر خون را پمپ کند.[6]