کتاب
جهتگیری الهی - فرهنگی در تدریس رشته زیست شناسی
فهرست
تاریخچه
پيروي از شيوه قرآن و عترت
1401/09/30 13:26فصل قبل
اگر به قرآن و نهجالبلاغه بنگريم، به مثالهاي متعددي از يادآوري فاعل حقيقي در کنار توصيف حيات و موجودات زنده برميخوريم:
«أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَحْرُثُونَ *أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزّارِعُونَ؛[1] آيا هيچ دربارهي آنچه کشت ميکنيد انديشيدهايد؟ آيا شما آن را ميرويانيد يا ما ميرويانيم؟!»
بديهي است کار انسان تنها کشت است، امّا روياندن تنها کار خداست[2]. در حديثي از پيامبر (ص) نقلشده که فرمود: «هيچيک از شما نگويد زراعت کردم، بلکه بايد بگويد (حَرث) کشت کردم (زيرا زارع و رويانندهي حقيقي خداست).»[3]
در نهجالبلاغه نيز بارها سخن از خلقت آسمان و زمين و آفتاب و ماه و جانوران مختلف به ميان آمده است و به زبان موعظه از هر پديدهي محسوس و معقولي نمونهاي روشن و قابلدرک در پيش چشم شنونده قرار ميدهد و سپس آرامآرام او را به سرمنزلي ميبرد که بايد به آن برسد؛ يعني به درگاه خدا و آستان پروردگار يکتا.
[1]. واقعه: 63 و 64.
[2]. خاصيت بالقوه روييدن را خداوند در دانه قرار داده است.
[3]. تفسير نمونه، ج 23، ص 249.
ناگفته نماند: کشت يعني قرار دادن بذر در زير خاک و فراهم کردن مقدمات رويش گياه، امّا زراعت يا روياندن يعني شکافتن دانه و برآوردن جوانه. از اين رو انسان کشاورز است و خداوند زارع (روياننده). بايد توجّه داشت کسي که قابليت رشد و ثمردهي را در دانه ايجاد کرده و آن را به فعليت ميرساند، خداوند است.