نمونه 23: مطلب درسي: حالت تمايزيافتگي
1401/10/04 15:23فصل قبل
زماني که يک روند تمايز آغاز شد، بايد اين روند ادامه يابد و براي حفظ آن چهار روش وجود دارد:
يک عامل رونويسي که ژن آن از طريق يک آبشار انتقال پيام فعّال‌شده است، قابليت اتصال به افزايش‌دهنده[1] ژن خود را دارد. (مثال: MyoD در سلّول‌هاي ماهيچه)
سلّول حالت تمايز خود را از طريق سنتز پروتئين‌هايي که بر کروماتين تأثير مي‌گذارد و در دسترس بودن کروماتين را به منظور بررسي حفظ مي‌کند، پايدار مي‌نمايد. پروتئين‌هاي خانواده‌ي تريتوراکس[2] اين ويژگي را دارند.
سلّول حالت تمايزي خود را به‌وسيله ترشّحات اتوکرايني[3] حفظ مي‌کند و سلّول‌هاي سرتولي به اين روش حالت تمايزي خود را حفظ مي‌کنند.
يک سلّول مي‌تواند با سلّول‌هاي مجاورش به‌گونه‌اي برهم‌کنش کند که هر يک سبب تمايز ديگري شود؛ راهبرد من پشت تو را مي‌خارانم تو پشت من را بخاران I-scratch-your-back-you-scratch-mine
با توجّه به مطالب پيشين، پيام‌هايي که باعث ايجاد تمايز مي‌شوند، بايد مرتباً به سلّول انتقال داده شوند. اين تداوم باعث حفظ حالت تمايز مي‌گردد و امري حياتي است. اين ويژگي (تداوم يک امر براي حفظ آن) در بخش‌هايي از زندگي انسان نيز مصداق دارد، از اين رو در دستورات ديني براي حفظ حالت‌هاي مثبت دستور داده شده تا انسان برخي از اعمال را به صورت مداوم انجام دهد. راز تکرار نماز نيز در اين موضوع نهفته است، يا مثلاً علماي اخلاق[4] گفته‌اند که اگر کسي مي‌خواهد صفت پسنديده‌اي (مانند سخاوت) در او نهادينه شود، بايد اعمال و رفتاري را که نتيجه‌ي آن صفت است (مانند انفاق کردن، صدقه دادن، مهماني دادن، انجام امور عام المنفعه) به صورت مداوم و مستمر انجام دهد وگرنه با يک بار و دو بار هيچ صفت پسنديده‌اي در انسان نهادينه نمي‌شود.
[1]. Enhancer.
[2]. Trithorax
[3]. Autocrine
[4]. اين مورد را مي‌توان در آثار علمايي از قبيل ملااحمد نراقي مولف کتاب معراج السعاده ديد.