کتاب
جهت‌گیری الهی - فرهنگی در تدریس رشته زیست شناسی
فهرست
تاریخچه
پر رنگ شدن الهيات در علوم طبيعي گامي در اسلامي‌تر شدن دانشگاه
1401/09/30 13:26فصل قبل
همان‌طور که بيان شد، اگر چه گسترش علم تجربي در غرب موجب پيشرفت‌هاي مادّي زيادي شد، با گذشت زمان مشخص گرديد که اين علم بدون توجّه به مبدأ و معاد نه‌تنها براي ساختن زندگي سعادتمندانه بشر کافي نيست، بلکه مي تواند فجايعي را نيز به بار بياورد. افزون بر اين دستاورد شايد مادّي آن نيز به ميزان قابل انتظار نبوده است. دليل اين امر آن است که علوم مذکور در اغلب موارد به اين که جهان از کجا و براي چه به وجود آمده است، کار ندارند. از اين رو انديشمندان همراهي علم و ايمان را لازمه‌ي عبور از اين وضعيت مي‌دانند، آيت الله جوادي آملي از انديشمندان علم ديني در اين زمينه مي‌گويند:
«كتاب منظومه مرحوم حكيم سبزواري مشتمل بر چهار كتاب منطقيات، طبيعيات، الهيات و اخلاقيات است، نه به اين دليل كه اين چهار فنّ بيارتباط با هم تنها در يكجا صحّافي شده و جُنگي را به نام كتاب شكل دادهاند، بلكه از آن جهت كه مؤلّف كتاب -مانند دانشمندان الهي گذشته- هماهنگ ميانديشيده و ميان اين شاخههاي معرفت تجربي و تجريدي[1]، ارتباط و تعامل و هماهنگي ميديده است. بنابراين نمي‌توان درباره‌ي طبيعت سخن گفت و علوم طبيعي را بنا نهاد بيآنكه به الهيات و فلسفه كلي توجّه كرد».[2]
با توجّه به آنچه گفته شد « اسلامي كردن علوم و دانشگاه‌ها به اين نيست كه مظاهر و برنامههاي اسلامي و ديني را در محيط و فضاي دانشگاه‌ها و مراكز علمي وارد نماييم، مثلاً در محيط‌هاي علمي و دانشگاهي نمازخانه و مسجد بسازيم و يا كتاب‌هاي درسي دانشگاه‌ها را با بسمالله و آرم جمهوري اسلامي چاپ كنيم... اسلامي كردن علوم در گرو تغيير اساسي در نگاه به علم و طبيعت و تدوين متونِ درسي سرآمد و صاعد و هماهنگ ديدن حوزههاي معرفتي و بازگشت طبيعيات به دامن الهيات است».[3]
[1]. تجريدي يعني غيرمادّي. در اينجا منظور علوم غيرتجربي ( يعني فلسفي و عقلي) است.
[2]. برگرفته از: منزلت عقل در هندسه معرفت ديني، ص135.
[3]. همان، ص136.