کتاب
جهت‌گیری الهی - فرهنگی در تدریس رشته زیست شناسی
فهرست
تاریخچه
نمونه 2: تنظيم موضعي جريان خون
1401/09/30 17:01فصل قبل
يکي از وظايف خون تبادل موادّ غذايي و دفعي با سلّول‌هاي بدن است. هر اندامي متناسب با ميزان فعّاليت خود، به خون احتياج دارد. چون سرعت متابوليسم در اندام‌هاي مختلف با هم يکسان نيست، ميزان خوني که به هر اندام مي‌رسد بايد متفاوت باشد. از طرفي چون حجم خون ما ثابت است، بدن با يک برنامه‌ي تنظيمي از طريق تغيير ميزان انقباض اسفنگتر سرخ‌رگ‌هاي کوچک متّصل به مويرگ، ميزان گردش خون در اندام‌ها را تنظيم مي‌کند.
اين فرآيند تنظيمي چگونه صورت مي‌پذيرد؟
دستگاه گردش خون متناسب با ميزان متابوليت‌هاي موجود در بافت‌ها و خون (اکسيژن، دي‌اکسيد کربن، آدنوزين، يون هيدروژن و ...) قطر اسفنگتر را تنظيم مي‌کند و حجم خون را متناسب با نياز در بدن توزيع مي‌کند. اندامي که فعّاليت بيشتري دارد، خون بيشتر و بالعکس اندامي که فعّاليت کمتري دارد، خون کمتري دريافت مي‌کند.
ما بايد از طبيعت درس بگيريم. اگر درآمد ماهيانه‌ي ما ثابت باشد، بايد متناسب با نيازهايي که داريم در بخش‌هاي مختلف زندگي هزينه کنيم. اگر چنين برنامه‌ريزي وجود نداشته باشد، سيستم زندگي ما با مشکل مواجه خواهد شد.
پيامبر گرامي اسلام صلي‌الله عليه و آله و سلم:«کسي که در اداره‌ي زندگي خود ميانه‌رو باشد خدا روزيش را وسعت مي‌دهد و کسي را که ريخت‌وپاش و حيف‌وميل مي‌کند، دچار ناکامي و محروميّت خواهد ساخت.[1]»
[1].«مَنِ اقتَصدَ في مَعيشتِهِ رَزَقَهُ اللهُ وَ مَن بذَّر حَرمَهُ الله» (الکافي، ج 3، ص 186).