کتاب
جهت‌گیری الهی - فرهنگی در تدریس رشته زیست شناسی
فهرست
تاریخچه
تعريف و بازتعريف
1401/10/04 15:55فصل قبل
در مجموع با توجّه به آنچه گفته شد مي‌توان زيست‌شناسي را در نگاه غير الهي اين‌گونه تعريف کرد: «علم مطالعه حيات، يعني علم مطالعه‌ي موجودات زنده و فرآيندهاي زيستي مربوط به آن‌ها که تمامي جنبه‌هاي فيزيکي و شيميايي حيات را بررسي مي‌کند. اين مطالعه درنهايت براي خدمت به بشر فقط در ازاي دريافت هزينه، کسب ثروت و شهرت، آسايش، توسعه، برتري علمي، رسيدن به اطلاعات جديدتر براي دستيابي به فناوري‌هاي نوين (ارزش ابزاري علم) بدون در نظر گرفتن خدا و سعادت اخروي است»[1].
در نگاه الهي مي‌توان چنين تعريف کرد: «علم مطالعه‌ي حيات موجودات مادّي، يعني علم مطالعه‌ي بخشي از موجودات زنده و فرآيندهاي زيستي مربوط به آن‌ها که تمامي جنبه‌هاي فيزيکي و شيميايي حيات را بررسي مي‌کند. اين مطالعه در نهايت براي شناخت عظمت خداوند و نظم عالمانه و حکيمانه آفرينش، خدمت به بشر، رسيدن به علم و آگاهي بيشتر و در صورت امکان دستيابي به فناوري‌هاي نوين، انجام واجب کفايي (رفع نياز جامعه ايماني) و برتري علمي با در نظر گرفتن رضايت خدا و سعادت اخروي است.»
همانگونه که در ابتداي فصل گفته شد جهان‌بيني علاوه بر آنکه اهداف و کاربرد علم را تحت تأثير قرار مي‌دهد، موجب مي‌شود دانشمندان تعاريف و نگاه خاصي در خصوص مفاهيم اساسي اين علم همچون مفهوم حيات، پيدايش حيات و تکامل داشته باشند. در اينجا به بررسي برخي از اين مفاهيم در نگاه الهي و غير الهي پرداخته مي‌شود.
[1]. سوال: آيا خدمت به بشر بدون در نظر گرفتن رضاي خدا، خود به خود رضايت پروردگار را در پي ندارد؟ جواب: در منطق قرآن هميشه عمل صالح با ايمان توأم است و مکرّر مي فرمايد: «الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ؛ عمل صالح (مانند خدمت به بشر) بدون ايمان پذيرفته نيست».