فصل پنجم: معرفی حلقه‌های مفقوده
1401/08/08 13:20فصل قبل
مقدمه
با وجود آنکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار حکومت دینی و به ویژه پس از وقوع انقلاب فرهنگی، تلاش‌های زیادی در راستای تغییر رویکرد دانشگاه‌ها و گرایش آنها به سمت جهت‌گیری الهی و اسلامی صورت گرفته است اما همچنان تا حصول نتیجۀ مطلوب و تحول اساسی، نیازمند تلاش و توجه بیشتری است. طرح جهت‌گیری الهی علوم دانشگاهی یکی از گام‌هایی است که به منظور زمینه‌سازی این تحول تعریف شده است.
اما در عین حال و با وجود مواردی که در این طرح به آنها پرداخته شده است به نظر می‌رسد که هنوز خلأها و حلقه‌های مفقوده‌ای در مسیر تحقق هدف کلی تحول در جهت الهی و فطری وجود دارد. در یک نگاه عام می‌توان برخی از این خلأها را مطابق زیر مورد اشاره قرار داد:
هرچند تغییرات صورت گرفته در سرفصل‌‌های رشتۀ معماری پس از انقلاب فرهنگی تا حدودی آموزش معماری را به سمت ارزش‌های دینی و سرزمینی سوق داده است و این موضوع با تعریف دروس جدیدی مانند آشنایی با هنر و معماری اسلامی و دروس روستا به خوبی قابل برداشت است، اما عدم بازنگری مستمر با آن هدف کلی در طول این سال‌ها، نیاز مضاعفی را به توجه دقیق و کامل‌تر در مسیر جهت‌گیری الهی نشان می‌دهد.
علاوه بر تأمل مستمری که لازمۀ حرکت در مسیر جهت‌گیری الهی است، رشد و پیشرفت فزایندۀ علوم در این سال‌ها، لزوم بازنگری مستمر را به صورت دوچندان نشان می‌دهد تا بتواند ضمن رصد کردن این پیشرفت‌ها، موضوع جهت‌گیری الهی را در مطابقت مستمر با شرایط موجود قرار تمهید نماید.
هرچند بعضی از دروس رشتۀ معماری ارتباط تگاتنگ و روشنی را با موضوع جهت‌گیری الهی دارند، اما توجه به کلیت یکپارچۀ معماری موجب می‌شود تا ارتباط مناسبی بین دروس مختلف معماری با یکدیگر و در نهایت اتصال با بحث کلی جهت‌گیری الهی به عنوان یک نیاز اساسی مطرح شود.
به منظور عدم توقف در مباحث نظری موضوع، لزوم توجه به جنبه‌های عملی و کاربردی در آموزش معماری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌گردد تا بتواند موضوع جهت‌گیری الهی را به صورت ملموس به مدرسان معماری نشان دهد.
در همین راستا و به منظور تعمیق اثربخشی مباحث طرح جهت‌گیری و کامل‌تر شدن آنچه در فصول گذشته بدان‌ها پرداخته شده است، توجه به چند مقوله در حوزۀ آموزش معماری و تربیت معماران، ضروری به نظر می‌رسد که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود.